Pierwsze badanie wykonuje się najczęściej pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży. To badanie ma przede wszystkim na celu potwierdzenie obecności żywej ciąży i jej lokalizacji, jak również określenie jak najdokładniejszego wieku płodowego. Poza tym badanie to wykonuje się pod kątem pomiaru przezierności karku płodu (ocena NT), wizualizacji i pomiaru kości nosowej. Jeżeli badanie potwierdza ciążę mnogą określa się zarazem ilość kosmówek oraz worków owodniowych. Określa się również czy ciąża jest prawidłowo zagnieżdżona i jak jest zlokalizowane łożysko. Akcję serca zarodka można wykryć wg różnych autorów począwszy od 42. do 46. dnia, licząc od daty ostatniej miesiączki. Różnice mogą wynikać z różnych technik badania. W wieku 6. tygodni średni FHR wynosi 123/min, wzrastając do 171/min w 8.tygodniu, a potem stopniowo zwalniając do czasu porodu. Tak więc stosunkowo wolna akcja serca ok. 6 tygodnia nie jest zjawiskiem patologicznym. Powyżej 7. tygodnia można uwidocznić i zmierzyć zarodek (8-tygodniowy ma długość około 18 mm, 10-tygodniowy – ok. 32 mm). Według Robinsona, stosując pomiar CRL – wiek ciążowy może być określony z dokładnością do ± 3 dni. Dokładność w ustaleniu wieku ciążowego maleje wraz z zaawansowaniem ciąży, dlatego pomiary biometryczne płodu w USG powinny być przeprowadzone jak najwcześniej. Począwszy od 8. tygodnia ciąży można mierzyć BPD – wymiar dwuciemieniowy.

W trakcie badań prenatalnych pierwszego trymestru można również wykryć pewne patologie, które winny skłonić lekarza do pogłębienia diagnostyki lub wdrożenia odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Do najczęstszych wykrywanych patologii pierwszego trymestru zaliczyć należy:

• puste jajo płodowe
• ciąża obumarła
• rozrost trofoblastu
• ciąża pozamaciczna – ekotopowa
• nieprawidłowa przezierność karku

Obraz pustego jaja płodowego w USG przedstawia się najczęściej jako nieregularny zarys, słabo odgraniczony, za mały w stosunku do daty ostatniej miesiączki, zmniejszający się w kolejnych badaniach, bez zarysów płodu. W diagnostyce różnicowej należy brać pod uwagę peryferyjne położenie zarodka lub obecność zarodka przy tyłozgięciu macicy. W przypadku pustego jaja płodowego w 50% przypadków stwierdza się anomalie chromosomalne.

Ciąża obumarła jest stosunkowo łatwa do zdiagnozowania, jeżeli zarodek lub płód są widoczne, ale nie można uwidocznić akcji serca i ruchów płodu. W tym wypadku najczęściej widoczne są jedynie bierne ruchy „kołyszącego” się płodu. W przypadku wątpliwości zaleca się kontrolne badanie USG za 1-2 tygodni, w którym zazwyczaj stwierdza się dodatkowo dysproporcję pomiędzy płodem a wielkością pęcherzyka ciążowego.

Rozrost trofoblastu charakteryzuje się obrazem „burzy śnieżnej” lub „plastra miodu”. Mały pęcherzyk ciążowy jest otoczony przez nadmiernie rozwiniętą tkankę trofoblastu, a jama macicy jest wypełniona przez małe drobne cysty. Macica jest zazwyczaj powiększona. Rozrost trofoblastu może czasami przy obecności cysty luteinowej ulec progresji do chorioncarcinoma (pomocne w rozpoznaniu może być oznaczenie poziomu HCG).

Bezpośrednia wizualizacja ciąży pozamacicznej – ekotopowej – jest zazwyczaj trudna i rzadko możliwa (dotyczy jedynie 1-5% ciąż pozamacicznych). Poza trzonem macicy (np. w obrębie jajowodu lub poza nim) może być widoczny symetryczny „pierścień”, będący wynikiem reakcji doczesnej i stymulacji hormonalnej (w przypadku ciąży zlokalizowanej w jamie macicy pęcherzyk ciążowy jest zazwyczaj owalny, a w ciąży pozamacicznej okrągły). Sama ciąża ulega dość szybko degradacji poza jamą macicy i może dawać obraz jednolitej masy z komponentą torbieli. Pomocne w diagnozie może być stwierdzenie obecności płynu w zatoce Douglasa, będącego wynikiem pękniętej ciąży pozamacicznej. Niewielka ilość płynu w zatoce Douglasa może być obrazem zmian fizjologicznych bez obecności ciąż, zazwyczaj bezpośrednio po owulacji. W diagnostyce różnicowej ciąży pozamacicznej należy brać pod uwagę zapalenie przydatków, pękniętą torbiel jajnika czy endometriozę. Należy pamiętać, że ciąża pozamaciczna może współistnieć z prawidłowo rozwijającą się ciążą wewnątrzmaciczną. Ciąża ekotopowa zawsze powinna być brana pod uwagę w przypadku stwierdzanej wcześniej takiej patologii. Uważa się, że 5-10% ciąż pozamacicznych nie da się wykryć w badaniu ultrasonograficznym. Dlatego w przypadku podejrzenia klinicznego takiego rozpoznania decydujące znaczenie może mieć laparoskopia.

Ocena przezierności karkowej (nuchal thickness - NT) należy do najbardziej czułych parametrów ultrasonograficznych, które można uwidocznić i ocenić pomiędzy 10. a 14. tygodniem ciąży za pomocą sondy przezbrzusznej. Jeśli grubość fałdu wynosi >3 mm uważa się za cechę sugerującą aneuploidię (najczęściej trisomię 21, 18 lub 13). Poszerzenie przezierności karkowej może być objawem przejściowym widocznym w 12.-13. tygodniu ciąży. Pomimo normalizacji tego objawu w późniejszym tygodniu ciąży, stwierdzenie poszerzenia przezierności karku stanowi dzisiaj jedno z głównych wskazań do badania serca płodu w ośrodku referencyjnym. Poszerzenie fałdu karkowego jest bowiem interpretowane jako marker niewydolności krążenia płodu i/lub zaburzeń rozwojowych w układzie limfatycznym, które mogą zwiastować wadę serca (niezależnie od kariotypu płodu).