Z roku na rok lawinowo rośnie liczba kobiet mających problem z zajściem w ciążę lub jej utrzymaniem. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być bardzo wiele i nie zawsze są one łatwe do zidentyfikowania. Obok problemów hormonalnych czy psychologicznych bardzo istotne jest zagadnienie wrodzonych wad anatomicznych macicy. Jaki jest ich wpływ na płodność kobiety i czy rzeczywiście uniemożliwiają one posiadanie dzieci?
Diagnostyka wad macicy
Wady anatomiczne macicy są często niezdiagnozowane do momentu wystąpienia objawów, pierwszej wizyty u lekarza ginekologa albo nawracających problemów z donoszeniem ciąży. Objawy u kobiet nieciężarnych ograniczają się zwykle do zaburzeń miesiączkowania pod postacią plamień lub bolesności okołomenstruacyjnej. Jeżeli wadzie macicy towarzyszą wady pochwy mogą występować dodatkowe objawy takie jak np. bolesność przy współżyciu. Diagnostyka potencjalnej wady macicy jest bardzo istotna ze względu na konieczność oceny szans powodzenia rozrodu oraz wdrożenia w ramach potrzeb leczenia chirurgicznego. W diagnostyce wad wykorzystuje się kilka podstawowych metod. Są to:
- podstawowe badanie ginekologiczne dwuręczne wraz z wziernikowaniem – już na jego podstawie można ocenić np. obecność dwóch szyjek macicy w sklepieniu pochwy (macica podwójna).
- badania ultrasonograficzne np. sonohisterografia z użyciem kontrastu i USG 3D - pozwalają one na dokładne zobrazowanie macicy w jej przekroju czołowym, dzięki czemu na ich podstawie można zdiagnozować np. obecność macicy dwurożnej albo przegrodzonej. Najlepiej wykonywać je w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego.
- histerosalpingografia – jedna z podstawowych metod diagnostycznych, dostarczająca informacji na temat wymiarów, objętości i kształtu jamy macicy oraz drożności jajowodów. W przypadku wad macicy nie pozwala jednak na jednoznaczną diagnozę.
- metoda rezonansu magnetycznego (MRI) – bardzo czuła i swoista metoda – najskuteczniejsza w przypadku diagnostyki wad wrodzonych macicy. Ponadto jest metodą nieinwazyjną, bezbolesną i nie naraża pacjentki na szkodliwe promieniowanie, co w praktyce oznacza, że nie powoduje żadnych powikłań.
fot. panthermedia
Leczenie wad macicy
Leczenie wad wrodzonych macicy zawsze musi być ustalone dla każdej pacjentki indywidualnie. Podjęcie odpowiednich kroków zależy od wieku kobiety, u której zdiagnozowano wadę, nasilenia ewentualnych objawów, planów odnośnie rozrodu i oczywiście samego rodzaju wady. W przypadku macicy jednorożnej z rogiem szczątkowym zawsze należy usunąć niedorozwinięty róg, aby zlikwidować przyczynę bolesnych miesiączek i zapobiec implantacji zarodka w rogu. Operacyjnie usuwa się również przegrodę, która może ograniczać wzrost płodu. W przypadku pozostałych wad można odstąpić od leczenia operacyjnego i wykonać je po ewentualnych niepowodzeniach rozrodu.
Wyjaśnienia
*Przewody Mullera – inaczej przewody przyśródnerczowe – para przewodów wykształcających się w czasie rozwoju płodowego. U kobiet wykształcają się z nich jajowody, macica i część pochwy. U mężczyzn zanikają.
**Jest to rodzaj badań klinicznych o największej wartości. Sformułowanie „randomizowane” oznacza, że rozdział pacjentów do badania klinicznego był całkowicie przypadkowy i losowy.
***błona śluzowa macicy.