Spis treści:

1. Endometrioza – przyczyny i najczęstsze objawy
2. Czy dieta przeciwzapalna wpływa na przebieg endometriozy?
   1. Produkty zmniejszające stan zapalny
   2. Napoje zmniejszające stan zapalny
   3. Produkty zaostrzające stan zapalny
3. Dieta przeciwzapalna w endometriozie – podsumowanie

Endometrioza to przewlekła choroba zapalna, która charakteryzuje się rozrostem błony śluzowej macicy poza jej jamę. Dotyczy około 10% kobiet w wieku rozrodczym na całym świecie. Objawia się silnym bólem brzucha podczas menstruacji, bolesnym współżyciem, niepłodnością i problemami jelitowymi. Obecnie nie ma jednego leku na endometriozę, jednakże badania wskazują na korzyści płynące z diety przeciwzapalnej, która może zmniejszyć nasilenie objawów tej choroby.

Przede wszystkim przy endometriozie należy unikać żywności wysokoprzetworzonej, a zamiast tego sięgać po produkty bogate w składniki przeciwzapalne, takie jak nasiona, oleje roślinne, owoce jagodowe, orzechy, produkty zbożowe, przyprawy, rośliny strączkowe oraz tłuste ryby, zioła i napary. Produkty zaostrzające stan zapalny, takie jak alkohol, słodycze czy fast foody, należy ograniczyć lub wyeliminować z diety. Dieta przeciwzapalna może zatem odegrać istotną rolę w poprawie jakości życia kobiet z endometriozą, jednak zaleca się konsultację z dietetykiem w celu dostosowania jadłospisu do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia.

Endometrioza – przyczyny i najczęstsze objawy

Endometrioza to przewlekła choroba zapalna, w której błona śluzowa macicy (endometrium) rozrasta się poza jamą macicy. Przy endometriozie skupiska endometrium pojawiają się m.in. na jajnikach, otrzewnej, pęcherzu moczowym, odbycie, macicy czy jelitach.

Endometrioza: czym jest i przyczyny, fot. panthermedia

Przyczyn tego schorzenia do tej pory nie udało się ustalić. Badacze uważają, że za jej wystąpieniem stoją czynniki genetyczne, hormonalne, immunologiczne, a także środowiskowe. U niektórych kobiet dochodzi do rozwoju endometriozy po cesarskim cięciu.

Rodzaj i charakter objawów endometriozy zależy od stopnia zaawansowania choroby. Do najczęstszych z nich należą m.in.:

• przewlekłe zmęczenie,

• ból podczas współżycia,

• ból w dolnej części pleców,

• krwawienie między miesiączkami,

• bolesne i obfite krwawienie menstruacyjne,

• bolesne wypróżnianie się i oddawanie moczu,

• częste biegunki, zaparcia, wzdęcia, czy mdłości.

Jednym z powszechniejszych symptomów endometriozy jest też niepłodność. Schorzenie to często wykrywa się w momencie, gdy kobieta stara się o dziecko i napotyka problemy z zajściem w ciążę. To pokazuje, że endometrioza nie zawsze wiąże się z wystąpieniem typowych objawów, co w konsekwencji tylko opóźnia diagnozę i leczenie.

Endometrioza a dieta przeciwzapalna, fot. panthermedia

Czy dieta przeciwzapalna wpływa na przebieg endometriozy?

Kobiety chorujące na endometriozę mogą odczuć złagodzenie objawów choroby, jeśli zastosują odpowiednio zbilansowaną dietę. Ostatnie lata badań nad endometriozą pokazują, że szczególne znaczenie wykazują pokarmy, które wyróżniają się wysokim potencjałem przeciwzapalnym. Są to np. warzywa, owoce, oleje roślinne, orzechy, pestki czy niektóre przyprawy.

Na cięższy przebieg schorzenia mają natomiast wpływ te produkty, które zaostrzają w organizmie stany zapalne. Mowa tutaj przede wszystkim o żywności wysokoprzetworzonej.

Produkty zmniejszające stan zapalny

Kobiety ze zdiagnozowaną endometriozą powinny częściej uwzględniać w swoich jadłospisach następujące produkty:

• nasiona – znane są z wysokiej zawartości witaminy E, błonnika, składników mineralnych i kwasów tłuszczowych omega-3, które wykazują silne właściwości przeciwzapalne. W diecie warto uwzględnić siemię lniane, nasiona chia i pestki dyni,

• oleje roślinne – dobrym wyborem będzie olej z czarnuszki, olej lniany, oliwa z oliwek czy olej z wiesiołka. Są one źródłem m.in. kwasów tłuszczowych omega-3. Dodatkowo zawierają witaminę E, fitosterole i związki biologicznie czynne o działaniu antyoksydacyjnym,

• owoce jagodowe – obecne w nich flawonoidy, takie jak np. antocyjany, które nadają owocom intensywną barwę, łagodzą stany zapalne organizmu i wspierają układ odpornościowy. Szczególnie poleca się borówki, maliny, truskawki, jagody goji, porzeczki, jeżyny i jagody,

• orzechy – kolejna grupa produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3. Poza nimi w orzechach obecna jest witamina E, selen i magnez. W endometriozie wskazane są m.in. orzechy włoskie, brazylijskie, laskowe czy pistacje,

• produkty zbożowe – zawierają one witaminy z grupy B, cynk, żelazo, magnez oraz przeciwzapalny beta-glukan. Warto częściej sięgać więc po kasze, wyroby z pełnoziarnistej mąki, otręby, płatki zbożowe i brązowy ryż,

• przyprawy – w diecie przeciwzapalnej szczególnie polecane są m.in. imbir, kurkuma, cynamon, czosnek, oregano, bazylia, tymianek, pieprz cayenne, goździki i gałka muszkatołowa,

• rośliny strączkowe – obecne są w nich nienasycone kwasy tłuszczowe, polifenole oraz korzystny dla zdrowia jelit błonnik. W jadłospisie powinny znaleźć się więc soczewica, ciecierzyca, fasola, soja i bób,

• tłuste ryby – są również jednymi z lepszych źródeł kwasów tłuszczowych omega-3. Największe ich ilości zawiera łosoś, pstrąg, makrela, sardynki i śledź,

• warzywa – na uwagę zasługują zielone warzywa liściaste bogate w chlorofil, karotenoidy i flawonoidy, a także brokuły będące źródłem jednego z silniejszych przeciwutleniaczy, tj. sulforafanu. Ponadto do diety warto włączyć marchew, paprykę, rzodkiewki, bakłażana, pomidory, buraki, cebulę, kalafior.

Które pokarmy łagodzą objawy endometriozy?, fot. panthermedia

Napoje zmniejszające stan zapalny

W endometriozie, poza doborem odpowiednich produktów spożywczych, duże znaczenie mają także niektóre napoje. Które z nich warto częściej pić, aby zmniejszyć stan zapalny? Oto przykłady:

• koktajle i smoothie – warto w nich uwzględniać m.in. świeże owoce, warzywa liściaste, napoje roślinne, siemię lniane czy zdrowe tłuszcze,

• zielona herbata – jest źródłem polifenoli i katechin m.in. galusanu epigallokatechiny. Sugeruje się, że związek ten może hamować powstawanie nowych zmian endometrialnych,

• zioła i napary – w endometriozie polecane są zwłaszcza ostropest plamisty, rumianek, nagietek i napar z imbiru.

Które napoje łagodzą objawy endometriozy?, fot. panthermedia

Produkty zaostrzające stan zapalny

Z diety przy endometriozie należy wykluczyć wszelkie składniki, które potęgują stan zapalny w organizmie. Są to m.in.:

• alkohol,

• słodycze,

• fast-foody,

• słone przekąski,

• cukier rafinowany,

• wyroby z białej mąki,

• żywność typu instant,

• napoje energetyczne,

• pieczywo cukiernicze,

• słodkie napoje gazowane,

• syrop glukozowo-fruktozowy,

• utwardzone tłuszcze roślinne,

• potrawy smażone na głębokim tłuszczu,

• przetworzone mięso, np. konserwy, parówki, pasztety itp.

Które pokarmy wzmacniają objawy endometriozy?, fot. panthermedia

Dieta przeciwzapalna w endometriozie – podsumowanie

Dieta bogata w składniki przeciwzapalne odgrywa kluczową rolę w poprawie jakości życia kobiet z endometriozą. Starannie skomponowany jadłospis może złagodzić uciążliwe objawy choroby. Warto przed wprowadzeniem diety skonsultować się z też dietetykiem. Specjalista ten oceni indywidualne potrzeby, stan zdrowia, przyjmowane leki i preferencje żywieniowe. Na ich podstawie skomponuje bogaty w pełnowartościowe i przeciwzapalne posiłki jadłospis.