Zaburzenia miesiączkowania to najczęściej spotykany problem ginekologiczny kobiet, z jakimi spotyka się lekarz w swoim gabinecie. Wśród tych zaburzeń wymienia się zbyt długie, krótkie lub nieregularne cykle, jak również bolesne czy krwotoczne miesiączki. Najczęściej z zaburzeniami miesiączkowania można się spotkać u młodych dziewcząt w okresie pokwitania, czyli około 12-14 roku życia. Jest to wynik niedojrzałości hormonalnej gruczołów dokrewnych.

Pierwsza miesiączka (menarche) pojawia się między 11 a 15 rokiem życia, a pierwsze cykle są najczęściej cyklami bezowulacyjnymi. Ich stabilizacja następuje w ciągu 2-3 lat, a do prawidłowej miesiączki dochodzi na drodze konkretnego mechanizmu. Wysyłane przez podwzgórze sygnały stymulują przysadkę do wytwarzania hormonów, gonadotropin (FSH, LH), które z kolei stymulują jajnik do wytwarzania hormonów jajnikowych (estrogeny). Pod wpływem endogennych hormonów jajnika następuje wzrost błony śluzowej macicy, która następnie uległa przemianie wydzielniczej. Na skutek spadku poziomu hormonów, endometrium ulega złuszczeniu i wydaleniu na zewnątrz wraz z krwią miesiączkową.

Większość nieprawidłowości związanych z krwawieniem z jamy macicy u młodocianych jest wynikiem niedojrzałości osi podwzgórze – przysadka – jajnik, gdyż odpowiednia, niezakłócona wymiana informacji pomiędzy tymi narządami wpływa na prawidłowość cyklu menstruacyjnego i płodność. Proces dojrzewania osi trwa pomimo pojawienia się pierwszej miesiączki, a całkowita dojrzałość zostaje osiągnięta dopiero po kilku latach od wystąpienia menstruacji. W tym czasie u młodych dziewcząt można się spotkać z różnymi zaburzeniami miesiączkowania, które dotyczą zarówno częstotliwości występowania miesiączki, nasilenia krwawienia, jak również czasu jego trwania. Większość z tych anomalii, u dziewcząt w pierwszych latach okresu dojrzewania, nie stanowi patologii i najczęściej nie wymaga leczenia, zwłaszcza hormonalnego, gdyż są one jednym z objawów procesu rozwojowego. Nie ma więc konieczności leczenia każdej występującej nieregularności cyklu.

Szczególnego postępowania i interwencji lekarskiej wymagają bardzo obfite i przedłużające się krwawienia z jamy macicy, którym towarzyszą różne dolegliwości, utrudniające codzienne funkcjonowanie, a także krwotoki zagrażające zdrowiu lub nawet życiu. Takie krwawienia określane są jako krwawienia młodocianych (metrorrhagia juvenilis). Są to zaburzenia czynnościowe o charakterze przejściowym, które występują jako nieregularne, często z kilkumiesięcznymi przerwami, przedłużające się, trwające powyżej 10 dni, nawet do kilku tygodni krwawienia, często ze skrzepami, jak również jako ostre, obfite krwotoki.

U dziewcząt z obfitymi krwawieniami często stwierdza się podwyższone poziomy estrogenów oraz niedobór lub całkowity brak hormonu ciałka żółtego – progesteronu. W cyklach jednofazowych, jakimi najczęściej są pierwsze cykle miesiączkowe, przetrwały pęcherzyk jajnikowy wytwarza nadmiar estrogenów. Na skutek stałej stymulacji estrogenowej endometrium, dochodzi do jego nadmiernego rozrostu oraz zaburzeń aktywności fibrynolitycznej. W konsekwencji błona śluzowa macicy ulega nieprawidłowemu złuszczaniu się powodując obfite i przedłużone krwawienia. Prócz zaburzeń hormonalnych, uznanych za najczęstszą przyczynę pojawiania się krwawień młodocianych, wywołać je mogą również zaburzenia równowagi pomiędzy procesami fibrynolizy oraz krzepnięcia w obrębie endometrium, co sprzyja powstawaniu jego patologicznego rozrostu. Proces ten może być zainicjowany zarówno hyperestrogenizmem, jak również przez procesy zapalne toczące się w obrębie jamy macicy czy sytuacje stresowe. Oprócz przedstawionych powyżej czynników, pod wpływem których może dojść do krwawień u młodych dziewcząt należy również wziąć pod uwagę inne czynniki sprawcze jak np. czynnik dziedziczny, psychiczny, niedożywienie, anoreksja czy nadmierny wysiłek fizyczny.