Trudno jest wymienić wszystkie zalety, jakie posiada woda. Wiele z jej walorów z pewnością nadal jest nieodkryta lub niedoceniona. Dobroczynne jej oddziaływanie na organizm ludzki od lat wykorzystywane jest w codziennym życiu. Woda posiada nie tylko właściwości lecznicze, ale również usprawnia ciało oraz wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie. Działa odprężająco i relaksacyjnie. Część tych walorów, a w szczególności rozluźniające działanie ciepłej wody na mięśnie, wykorzystywane jest między innymi podczas porodu do łagodzenia bólów porodowych.

W ostatnich latach coraz częściej przeprowadza się porody w wodzie określane w języku medycznym jako immersja wodna, czyli zanurzenie w wodzie. Poród w wodzie to nie tylko urodzenie dziecka do wody, ale również wykorzystanie ciepłej wody w czasie pierwszego okresu porodu.

Zalety porodu w wodzie

Wykorzystanie immersji wodnej w trakcie porodu ma wiele zalet. Łagodzące działanie wody na napięcie nerwowo-mięśniowe to z pewnością jedna z nich. Ciepła woda, rozluźniając mięśnie, w znaczący sposób wpływa na szybsze rozwieranie i skracanie się szyjki macicy oraz ułatwia zstępowanie części przodującej w kanale rodnym, w dużej mierze skracając czas trwania porodu. W związku z rozluźniającym działaniem ciepłej wody na tkanki, również krocze staje się bardziej elastyczne. Tkanki krocza stają się bardziej rozluźnione i podatne na rozciąganie. Rzadziej konieczne jest wykonanie nacięcia krocza jak również podawanie środków przeciwbólowych. Masaż wodny poprawia także krążenie krwi, co sprzyja lepszemu przepływowi krwi w krążeniu matczyno-płodowym dostarczając do płodu większą ilość tlenu. Wiele korzyści przynosi zastosowanie immersji wodnej w trakcie pierwszego okresu porodu, kiedy to skurcze porodowe odczuwane są jako wyjątkowo dokuczliwe i bolesne. Woda w znakomity sposób relaksuje rodzącą, eliminuje stres związany z przybyciem do szpitala oraz samym faktem rodzenia, jak również daje jej uczucie lekkości. W wodzie jej ruchy stają się znacznie sprawniejsze i łatwiejsze do wykonania, w związku z czym przyjmowanie dogodnej pozycji nie stwarza rodzącej wielu trudności.

Jakie muszą być spełnione warunki, aby taki poród został przeprowadzony?

Aby poród mógł być prowadzony z wykorzystaniem immersji wodnej muszą być spełnione pewne warunki zapewniające bezpieczeństwo zarówno matce jak i dziecku. Poród w wodzie powinien odbyć się w szpitalu w specjalnym pomieszczeniu, w którym znajduje się duża, najczęściej półokrągła wanna specjalnie do tego celu przeznaczona. Powinna ona być wyścielana specjalną folią stanowiącą ochronę bakteriologiczną, a następnie wypełniona wodą lub solą fizjologiczną o temperaturze 36-37°C. Ze względu na to, iż w czasie porodu może wydostawać się z pochwy śluz podbarwiony krwią z rozwierającej się szyjki lub też sączą się wody płodowe, powinna istnieć możliwość stałej wymiany wody. Ma to ogromne znaczenie, gdyż wydzieliny te stale zanieczyszczają wodę, co może stanowić dyskomfort dla rodzącej.

W pomieszczeniu musi istnieć możliwość regulacji temperatury powietrza, która powinna wynosić około 26-27°C. Zachowanie odpowiedniej temperatury wody, jak również powietrza ma na celu zmniejszenie dyskomfortu rodzącej związanego ze zmianą temperatur podczas wychodzenia z wanny, ale przede wszystkim uniknięcie szoku termicznego, jakie może przeżyć przychodzące na świat dziecko. Większość pomieszczeń przystosowanych do porodów w wodzie wyposażona jest dodatkowo w fotel porodowy oraz kącik noworodka, w którym dokonuje się pierwszych oględzin dziecka przez pediatrę oraz wykonuje pierwsze niezbędne zabiegi pielęgnacyjne.

fot. panthermedia

Pomimo tego, iż istnieją pewne wytyczne dotyczące czasu, w którym można rozpocząć immersję wodną, to w praktyce nie istnieją sztywne tego reguły. Osoba prowadząca poród, po dokładnej obserwacji rodzącej sama zadecyduje o czasie, w którym zanurzenie w ciepłej wodzie może okazać się przydatne oraz najbardziej efektywne. Do podjęcia decyzji o wejściu do wanny wykorzystuje się tzw. skalę reaktywności rodzącej na skurcze porodowe. Na jej podstawie określa się sposób dalszego postępowania w zależności od zachowania rodzącej. Pacjentka powinna wejść do wody, gdy akcja porodowa jest odpowiednio nasilona, skurcze są regularne, a rozwarcie szyjki wynosi nie mniej niż 4 centymetry. Zbyt szybkie zastosowanie immersji może przynieść odwrotny skutek. Może wtórnie osłabić akcję skurczową, co spowoduje przedłużanie się porodu. Przed przystąpieniem do zastosowania immersji wodnej konieczne jest przeprowadzenie 30 minutowego zapisu kardiotokograficznego. Immersję wodną poleca się kobietom, które szczególnie silnie odczuwają skurcze porodowe jak również wykazują duże zmęczenie w trakcie porodu.