Alkoholizacja to zabieg uszkodzenia zwojów lub włókien nerwowych przewodzących bodźce bólowe z danych okolic anatomicznych na skutek podania roztworu alkoholu etylowego. Z założenia jest to jeden z możliwych sposobów walki z dyspareunią występującą zwłaszcza w przebiegu wulwodynii, czyli przewlekłego zespołu bólowego krocza o nieuchwytnej przyczynie. Warto jednak zaznaczyć, że znalezienie specjalisty zajmującego się tego typu terapią jest bardzo trudne, ponieważ metoda ta dopiero się rozwija, a jej skuteczność w leczeniu dyspareunii nie jest do końca poznana.
Spis treści:
- Co to jest dyspareunia?
- Jakie mogą być przyczyny dyspareunii?
- Metody leczenia dyspareunii
- Kto kwalifikuje się do zabiegu alkoholizacji sromu i krocza w dyspareunii?
- Na czym polega alkoholizacja sromu i krocza?
- Alkoholizacja sromu i krocza – czy jest dostępna?
Co to jest dyspareunia?
Dyspareunia to jedna z częściej stwierdzanych dysfunkcji seksualnych. Polega ona na występowaniu dolegliwości bólowych podczas próby penetracji w czasie stosunku płciowego. Zjawisko to może dotyczyć zarówno kobiet jak i mężczyzn, choć dużo częściej diagnozuje się je u pacjentek, co wynika przede wszystkim z dużo większej liczby możliwych przyczyn dyspareunii w tej grupie. Niezależnie od płci skutkuje ona brakiem przyjemności ze zbliżeń i stopniowym wycofywaniem się z życia intymnego, co z kolei prowadzi do poważnych zaburzeń psychologicznych.
Jakie mogą być przyczyny dyspareunii?
Dyspareunia u kobiet jest najczęściej efektem obecności stanów zapalnych okolic sromu i ujścia pochwy w przebiegu infekcji intymnych lub głębiej położonych narządów układu rozrodczego na skutek chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak rzeżączka czy chlamydioza. Inną przyczyną mogą być zmiany pooperacyjne czy poporodowe. Dużą grupę pacjentek z dyspareunią stanowią kobiety w wieku pomenopauzalnym, u których na skutek spadku stężenia estrogenów nasila się problem suchości pochwy, co może stać się przyczyną dolegliwości bólowych. U pacjentek w wieku rozrodczym problemem może okazać się endometrioza, czyli występowanie błony śluzowej macicy poza obrębem jej jamy. U kobiet duże znaczenie w odczuwaniu nieprzyjemnych doznań mają także czynniki psychologiczne skutkujące dyspareunią. Zdarza się ona u pacjentek wykorzystywanych seksualnie w przeszłości czy obawiających się zajścia w ciążę. Niestety czasem dyspareunia może być ściśle związana ze zjawiskiem wulwodynii, czyli występowania przewlekłych dolegliwości bólowych sromu bez uchwytnej przyczyny.
Dyspareunia może być także męskim problemem. Wówczas przyczyną najczęściej okazują się wrodzone lub nabyte wady prącia, np. stulejka, zbyt krótkie wędzidełko, stan po urazach lub stany zapalne w obrębie genitaliów.
Metody leczenia dyspareunii
Dobór metody leczenia dyspareunii jest uzależniony od przyczyny jej wystąpienia. Jeśli jest to infekcja, to należy ją wyleczyć, co spowoduje zanik dolegliwości bólowych. W zależności od czynnika sprawczego stosuje się środki przeciwgrzybicze, antybiotyki czy leki przeciwwirusowe. Jeśli okaże się, że dyspareunia jest związana z wrodzoną lub nabytą wadą anatomiczną, niezależnie od płci, należy rozważyć zabiegową korekcję, o ile jest ona możliwa, co może przywrócić pacjentowi przyjemność z aktywności seksualnej. U pacjentek w wieku około- i pomenopauzalnym należy rozważyć włączenie doustnej czy przezskórnej hormonalnej terapii zastępczej, co ustabilizuje stężenia hormonów. Jeśli jednak ich dolegliwości związane z okresem klimakterium ograniczają się jedynie do suchości pochwy, można włączyć leczenie wyłącznie miejscowe z zastosowaniem kremów zawierających estrogeny. U wielu pacjentek spore korzyści może przynieść także psychoterapia. Równie ważne jest poznawanie swojego partnera seksualnego – należy poszukiwać metod stymulacji i pozycji seksualnych, które są jak najmniej bolesne, a może nawet okażą się przyjemne.
Kto kwalifikuje się do zabiegu alkoholizacji sromu i krocza w dyspareunii?
Najtrudniej jest jednak wyleczyć dyspareunię, jeśli nie udaje się uchwycić żadnej przyczyny występowania tej przykrej dolegliwości. Dzieje się tak np. w przebiegu wulwodynii. To właśnie do tych pacjentek z założenia jest skierowana jedna z metod leczenia, czyli alkoholizacja sromu i krocza, choć jest to na razie metoda bardzo trudno dostępna.
Alkoholizacja sromu, fot. panthermedia
Problem dolegliwości bólowych podczas stosunków jest często bagatelizowany przez ginekologów, do których pierwsze kroki stawiają pacjentki. Tłumaczą oni nieprzyjemne doznania niedopasowaniem anatomicznym partnerów. Zdarzają się jednak kobiety, które miały wielu partnerów seksualnych, a mimo to stosunki z każdym z nich wiązały się z bólem. W tej grupie również należy rozważyć bardziej inwazyjne metody leczenia, np. neurolizę.
Na czym polega alkoholizacja sromu i krocza?
Alkoholizacja sromu i krocza, czyli neuroliza, polega na zniszczeniu włókien nerwowych unerwiających te struktury za pomocą wstrzyknięcia w ich okolicę roztworu alkoholu etylowego. Łagodniejszą, a przede wszystkim krócej działającą metodą jest natomiast tzw. blokada, czyli podanie w to samo miejsce środka miejscowo znieczulającego. Ewentualną terapię zwykle rozpoczyna się więc od zastosowania blokady, a jeśli u danej pacjentki cechuje ją wysoka skuteczność, można rozważyć neurolizę, której efekt utrzymuje się nawet przez kilkanaście miesięcy. Niemniej należy pamiętać, że ta metoda jest ostatecznym rozwiązaniem, kiedy nie udaje się ustalić konkretnej przyczyny dolegliwości, którą można byłoby wyleczyć innymi sposobami.
O tym, jakie sploty lub włókna nerwowe zostaną celowo uszkodzone podczas zabiegu neurolizy za pomocą alkoholu, decyduje lekarz na podstawie indywidualnego wywiadu i badania pacjentki. Najczęściej przeprowadza się neurolizę splotu podbrzusznego górnego lub nerwu sromowego.
Alkoholizacja sromu i krocza – czy jest dostępna?
Neuroliza jako metoda leczenia dyspareunii jest w Polsce bardzo mała popularna, a w większości ośrodków na świecie wciąż jest na etapie badań dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa jej stosowania. Leczenie to wykorzystuje się natomiast coraz częściej w paliatywnej terapii dolegliwości bólowych związanych z procesami nowotworowymi.
Największą przeszkodą dla pacjentek, które widzą w alkoholizacji sromu i krocza ostatnią deskę ratunku, jest znalezienie specjalisty, który zdecydowałby się przeprowadzić tego typu zabieg. Wymaga on bowiem dużego doświadczenia lekarza i dostępności sprzętu, np. aparatu do wykonywania zdjęć rentgenowskich, aby precyzyjnie podać daną substancję. Zabieg wykonuje się najczęściej na bloku operacyjnym w znieczuleniu miejscowym.
