05-11-2020
Spożywanie alkoholu podczas ciąży jest problemem, który pojawia się u 1/3 ciężarnych kobiet. Skutkiem tego może być wiele nieprawidłowości u dziecka, między innymi zespół FASD, który powoduje zaburzenia w rozwoju, co rzutuje na całe życie dziecka. Czy więc wprowadzenie odpowiedzialności karnej w stosunku do ciężarnych kobiet jest dobry rozwiązaniem? Niezależnie od odpowiedzi na powyższe pytanie konieczne jest zwiększenie świadomości przyszłych rodziców.
Jak wynika ze statystyk, co trzecia kobieta w okresie prokreacyjnym (w wieku pomiędzy 18. a 40. r.ż.) spożywała alkohol w ciąży.. Najczęściej spożywanymi alkoholami w trakcie ciąży są trunki, takie jak piwo (45%), wino (42%) oraz wódka, choć w znacznie mniejszym stopniu (8%). Co więcej, aż 69% kobiet pijących w ciąży twierdzi, że nie były do tego przez nikogo przymuszane czy namawiane. Ze statystyk wyłania się jeszcze jeden wniosek, który z punktu widzenia edukacyjnego stanowi bardzo poważny problem, a mianowicie: prawie dwie trzecie kobiet pijących w ciąży twierdzi, że nie było poinformowane przez nikogo o negatywnym wpływie spożywanego alkoholu w ciąży na dziecko i konsekwencjach, jakie może on wywołać [1]. Czy w tak rysującej się sytuacji zasadnym będzie zmiana zapisów kodeksu karnego w stosunku do kobiet ciężarnych spożywających alkohol, mówiąca o odpowiedzialności karnej za tego typu zachowania?
FASD
Największe ryzyko, że alkohol wpłynie negatywnie na rozwój dziecka, to czas do 8. tygodnia ciąży. Wówczas istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia u dziecka FASD – spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych [2].
Wystąpienie zespołu FASD determinowane jest przez wiele czynników, takich jak częstotliwość picia, ilość spożywanego alkoholu czy stadium rozwoju płodu. Nie bez znaczenia pozostają także czynniki genetyczne czy ogólny stan zdrowia matki.
Najczęściej spotykane nieprawidłowości w kontekście dziecka z FASD to przede wszystkim spowolnienie rozwoju psychoruchowego, upośledzenie funkcjonowania intelektualnego oraz zespół określonych drobnych anomalii twarzy czy nieprawidłowości budowy kończyn oraz serca [3].
Obostrzenia prawne
W obecnych realiach prawnych dziecko poczęte nie podlega ochronie. Czy więc objęcie dziecka poczętego ochroną prawną jest słuszne? Na to pytanie, czy zasadne jest wprowadzenie odpowiedzialności karnej, wynikającej z działania skierowanego przeciwko zdrowiu i życiu dziecka poczętego, niech najlepiej każdy sobie odpowie [2].
Edukacja
Niezależnie od tego, w którą stronę skierują się działania dotyczące obostrzeń karnych, przede wszystkim konieczna jest edukacja społeczeństwa – nie tylko kobiet ciężarnych, nie tylko kobiet, ale także mężczyzn.
Medycznie potwierdzone fakty dotyczące uszkodzeń układu nerwowego nienarodzonego dziecka spowodowane alkoholem oraz jednostki chorobowe, jakie mogą się z nich rozwinąć, to wiedza, którą powinien posiadać potencjalny rodzic [2].
