Osteoporoza – poznaj przeciwnika

Osteoporoza to choroba szkieletu, podczas której postępuje spadek masy kostnej i osłabia się struktura kości. Wynikiem osteoporozy jest wzrost ryzyka złamań kości. Za wczesne stadium schorzenia uznaje się osteopenię przy zachowaniu zdolności do ich właściwej mineralizacji. To rozpoznanie oparte o wynik badania densytometrycznego. Osteopenia może się cofnąć, ale u pacjentek z osteopenią może również dochodzić do złamań kości.

Osteoporoza przez wiele lat może postępować zupełnie bezobjawowo i ujawnić się dopiero w formie złamania, które nastąpiło w wyniku z pozoru niegroźnego upadku. Z tego powodu określa się ją mianem „cichego złodzieja” kości.

Następstwa osteoporozy

W wyniku osteoporozy rośnie ryzyko złamań kości, do których może dojść nawet w wyniku „niegroźnego” upadku (upadek „z wysokości ciała”). Prawdopodobieństwo złamania zwiększa się wraz z wiekiem. Ten problem może dotyczyć nawet co trzeciej kobiety po 50. roku życia; a także, choć w mniejszym stopniu, mężczyzn1. Do najczęstszych złamań osteoporotycznych zalicza się: złamanie nadgarstka, trzonów kręgowych, kości ramiennej i szyjki kości udowej (określane złamaniem biodra). Wystąpienie złamania osteoporotycznego pogarsza jakość życia pacjenta, ponieważ wiąże się często z bólem i długotrwałym leczeniem. W wyniku komplikacji złamanie może doprowadzić do niepełnosprawności, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. 

Czy problem dotyczy także ciebie? 

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) do najważniejszych czynników rozwoju osteoporozy zaliczyła1:

• Wiek;
• Wątłą budowę i niską masę ciała;
• U kobiet  – menopauza;
• Genetyczne obciążenie np. osteoporoza zdiagnozowana u matki;
• Niedobory wapnia i witaminy D;
• Długotrwałą terapię kortykosterydami;
• Reumatoidalne zapalenie stawów;
• Tryb życia – brak aktywności fizycznej, nieprawidłowa dieta, palenie tytoniu, nadmierne spożywanie alkoholu;
• Przebyte złamanie po „niegroźnym” upadku.

Szczytowa masa kostna osiągana jest w wieku 20-30 lat. Później, bez odpowiedniej profilaktyki, może dojść do jej utraty – nawet u młodych osób. W okresie okołomenopauzalnym u kobiet następuje przewaga procesów niszczenia nad procesami kościotworzenia a w konsekwencji spadek masy kostnej. U mężczyzn zaś, przyczyną może być andropauza lub powikłania po innym schorzeniu. Ryzyko osteoporozy rośnie więc wraz z wiekiem.  Jednak wczesna osteopenia może być zdiagnozowana także u kobiet poniżej 40. roku życia – komentuje reumatolog, dr n.med. Maria Rell – Bakalarska. 

Nigdy nie jest za wcześnie, aby pomyśleć o profilaktyce osteoporozy

Każda kobieta powinna zdawać sobie sprawę, że nazywanie osteoporozy „cichym złodziejem kości” to nie żart. Odpowiednio wcześnie rozpoczęta profilaktyka, może uchronić przed poważnymi złamaniami kości i pogorszeniem jakości życia. Podstawą przeciwdziałania osteoporozie jest eliminacja niektórych czynników ryzyka. Letni czas do dobra okazja np. na podjęcie aktywności fizycznej. Osoby będące w grupie ryzyka osteoporozy powinny jednak wykonywać ćwiczenia rozważnie, zapobiegając upadkom. Istotna jest odpowiednia dieta, bogata w wapń i witaminę D, która wzmocni kości.
Wraz z wiekiem przeszkodą we właściwej dbałości o kości może być zbyt małe spożycie wapnia
i postępujące utrudnienie w jego przyswajaniu. Z tego powodu niezbędnym staje się uzupełnianie niedoborów wapnia za pomocą preparatów leczniczych,  przy jednoczesnej właściwej podaży witaminy D – mówi reumatolog, dr n.med. Maria Rell – Bakalarska. 

W profilaktyce złamań osteoporotycznych ważna jest identyfikacja czynników ryzyka i odpowiednio wczesne wykonywanie badania gęstości  mineralnej kości czyli densytometrii. W tym celu warto udać się na konsultację do lekarza reumatologa, który zleci badania, w tym również takie, które pozwolą wykluczyć inne przyczyny niskiej gęstości kości, a w przypadku rozpoznania osteoporozy pomoże dobrać odpowiednie postępowanie lecznicze.