24-08-2016
Endometrium (nazywane jest także wyścieliskiem), jest to błona śluzowa macicy wszystkich ssaków. Wykazuje ona bardzo dużą wrażliwość na estrogeny oraz gestageny, przez co ulega ciągłym zmianom wraz z cyklem miesięcznym kobiety. Polscy naukowcy odkryli, że endometrium stanowi ogromne źródło dojrzałych komórek macierzystych. W jakim celu mogą zostać użyte te komórki? Czy stanowi to przełom w leczeniu wybranych chorób?
Grubość endometrium zmienia się u kobiet miesiączkujących w okresie okołoowulacyjnym i można wyróżnić dwie warstwy:
- podstawną i
- czynnościową.
Grubość błony śluzowej macicy wynosi od 0,3 mm (u dziewcząt przez okresem dojrzewania) do 9 mm (u kobiet miesiączkujących). W przypadku raka trzonu macicy zwiększa się ona nawet do 12 - 13 mm. Każdego miesiąca, podczas cyklu u kobiety dochodzi do szeregu zmian w endometrium przy udziale wielu hormonów.
Najnowsze badania naukowe przeprowadzone w Instytucie Rozrodu Zwierząt oraz Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie, pokazują, że endometrium stanowi ogromne źródło dojrzałych komórek macierzystych. Komórki w tzw. „populacji bocznej” zostały odkryte w macicy świni (badania początkowe przeprowadzono na materiale zwierzęcym).
Stanowi to bezpośredni, niepodważalny dowód na to, że komórki macierzyste obecne są na stałe w błonie wyściełającej macicę. Jest to szczególny rodzaj komórek, gdyż posiadają one dwie bardzo ważne zdolności:
- Różnicowania się do innych typów komórek
- Nieograniczonej liczby podziałów, czyli samo odnawiania swojej puli
Już jakiś czas temu wykazano, że przy udziale komórek macierzystych można będzie leczyć pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, przy niektórych typach nowotworów, czy po udarze mózgu. Cały czas poszukiwane są w naszym organizmie źródła komórek macierzystych. Muszą być one bardzo „plastyczne” by różnicowały się (zmieniały) w inne typy komórek. Już dziś wiemy, że hodowane laboratoryjnie komórki macierzyste można nakierunkować tak by zróżnicowały się np. w komórki innej tkanki (tłuszcz, kość).
Komórki macierzyste znajdujące się w endometrium posiadają szczególne właściwości, co daje im szansę na zastosowanie w przeszczepach całych tkanek czy terapiach komórkowych. Błona wyściełająca macicę kobiety przechodzi ponad 400 cykli regeneracyjnych. Co ciekawe, w bardzo krótkim czasie jest ona zdolna do zwielokrotnienia swojej masy.
Badacze z Olsztyńskiego Instytutu pobrali z endometrium świni komórki macierzyste i podjęli próbę ich hodowli oraz różnicowania w warunkach laboratoryjnych. Wynik był oszałamiający, gdyż już po około dwóch tygodniach uzyskali komórki kości oraz tłuszczowe (zróżnicowane z macierzystych). Plastyczność dojrzałych komórek macierzystych jest ogromna, co może stanowić przełom w medycynie.
