Cukrzyca ciężarnych to choroba, która coraz częściej wikła przebieg ciąży. Szereg zmian zachodzących w organizmie ciężarnej sprzyja wystąpieniu cukrzycy u osób, które do tej pory wydawały się być zdrowe. Wczesne rozpoznanie i leczenie tej choroby daje szansę na niepowikłany przebieg ciąży i porodu.
Spis treści:
Co to jest cukrzyca ciężarnych?
GDM (Gestational Diabetes Mellitus), czyli inaczej cukrzyca ciążowa to według Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenie tolerancji glukozy, które u danej kobiety po raz pierwszy rozwinęło się w danej ciąży lub po raz pierwszy zostało w czasie ciąży wykryte.
Podłoże wystąpienia cukrzycy ciężarnych jest wiele, a sama choroba zwykle nie daje specyficznych objawów. Do jej zdiagnozowania dochodzi na podstawie stężenia glikemii w krwi.
Mam cukrzycę ciążową – co dalej?
W większości przypadków leczenie tej jednostki chorobowej polega na wprowadzeniu diety cukrzycowej i wdrożeniu aktywności ruchowej.
Planowanie diety w dużej mierze zależy od stopnia otyłości, czyli wskaźnika BMI sprzed ciąży. Im większe BMI przed ciążą, tym mniejszy powinien być przyrost masy ciała w ciąży. Istnieją pewne podstawowe zasady, jakich powinna przestrzegać każda ciężarna, u której lekarz zdiagnozował cukrzycę. Zasady te zostały przedstawione w Standardzie Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczącego postępowania u kobiet z cukrzycą i pochodzą z 2011 roku.
Oto kilka porad:
- prawidłowo skomponowana dieta powinna składać się z węglowodanów (40-45%), białka (30%) i tłuszczów (20-30%). Węglowodany powinny być złożone, o niskim indeksie glikemicznym, np. pieczywo graham lub razowe, pełnoziarniste kasze i makarony, brązowy ryż, otręby, warzywa. Źródłem białka i tłuszczy powinny być: chude białe mięso, rośliny strączkowe, nabiał, ryby i zdrowe oleje, np. oliwa z oliwek,
- bardzo ważną zasadą jest regularność posiłków. Powinny one być rozłożone na 3 główne posiłki i 3 dodatkowe, czyli drugie śniadanie, podwieczorek i posiłek tuż przed snem. Ostatnia potrwa powinna zostać zjedzona około godz. 22.00-22.30, aby zaopatrzyć organizm w energię na całą noc i nie doprowadzić do hipoglikemii,
- istotne jest nawadnianie organizmu wodą, wykluczyć należy napoje słodkie, gazowane, przetworzone, ale także soki owocowe, które zawierają dużo cukrów prostych,
- posiłki powinny być przygotowywane w zdrowy sposób, tj. gotowane na parze i duszone. Dobrze też zrezygnować z mocno przetworzonego gotowego jedzenia.
Nieodłącznym aspektem towarzyszącym cukrzycy są pomiary stężenia glukozy we krwi. Glikemia na czczo powinna utrzymywać się < 90 mg/dl (5 mmol/l), a 1 godzinę po posiłku < 120 mg/dl (6,7 mmol/l). Dobrze też regularnie wykonywać badanie moczu w celu monitorowania stężenia ciał ketonowych (acetonu), które są wyznacznikiem głodu organizmu. Jeśli zauważa się obecność ciał ketonowych w moczu, należy skrócić przerwę nocną i zjeść dodatkowy posiłek około 3.00 nad ranem.
Cukrzyca ciążowa, fot. shutterstock
Co oprócz diety?
Kolejnym punktem leczenia cukrzycy ciężarnych jest aktywność fizyczna. Ważne, by była ona umiarkowana, dostosowana do stanu zdrowia i warunków fizycznych ciężarnej. Zalecane są spacery, pływanie, specjalnie dobrane zajęcia dla ciężarnych, np. fitness, aerobik, joga i pilates. Dobrze, by wysiłek fizyczny był regularny, co najmniej 3 razy w tygodniu po 30 minut.
U części ciężarnych, pomimo stosowania diety cukrzycowej, nie osiąga się oczekiwanych efektów terapeutycznych i wskazane jest leczenie insuliną. O rodzaju insuliny decyduje lekarz położnik lub diabetolog.
Cukrzyca ciążowa jest bardzo częstym schorzeniem wikłającym ciążę. Warto jednak pamiętać, że taka diagnoza nie przesądza o losach ciąży, a stosowanie się do zaleceń specjalistów, przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania i włączenie umiarkowanej aktywności ruchowej pozwala trzymać chorobę w ryzach i nie wyklucza pomyślnego zakończenia ciąży.
