Artykuł traktuje o zaletach wykonywania badania KTG i nowych możliwościach przeprowadzenia tego badania w formie zdalnej.
Spis treści:
W ostatnich czasach można zaobserwować rozwój telemedycyny na wielu płaszczyznach. Postęp medycyny i techniki umożliwia połączenie obu dziedzin i wprowadzenie jej w życie codzienne dla wielu ludzi na całym świecie. Niektóre sytuacje epidemiczne (np. Pandemia COVID-19) czy społeczne (wojna Rosja–Ukraina) pokazują znaczenie i wartość telemedycyny.
Położnictwo to stosunkowo świeży obszar, w którym wprowadzone zostały usługi telemedycyny. Według definicji telemedycyna to medycyna na odległość, łącząca ze sobą medycynę, telekomunikację i informatykę. Dzięki połączeniu tych dziedzin od pewnego czasu możliwe jest przeprowadzenie zdalnego badania kardiotokograficznego u kobiet ciężarnych.
Co to jest KTG?
Kardiotokografia (KTG) to jedno z kilku badań stosowanych w diagnostyce okołoporodowej. Jest elementem monitorowania dobrostanu płodu podczas ciąży i porodu. Polega na monitorowaniu akcji serca płodu (kardio) i napięcia mięśniowego macicy (toko), i przedstawieniu pomiarów w formie graficznej.
Czym jest KTG i jego zalety, fot. panthermedia
Zwykle badanie KTG przeprowadzane jest dopiero w okresie okołoporodowym, jednak często wykorzystywane jest we wcześniejszych etapach ciąży, np. w przypadku ciąży wysokiego ryzyka. Rutynowe badanie KTG powinno trwać nie krócej niż 30 minut, z możliwością wydłużenia czasu trwania badania w zależności od potrzeb. Do tej pory było to badanie przeprowadzane jedynie w warunkach ambulatoryjnych ze względu na specyfikę badania i wymagania sprzętowe.
Zalety badania KTG
Jest to badanie łatwe w wykonaniu, tanie i ogólnodostępne, a przy tym dość dokładne w ocenie pracy serca płodu. Pozwala na monitorowanie dobrostanu dziecka na bieżąco, obserwując rytm kardiologiczny w połączeniu z ruchami dziecka i sytuacją położniczą. Położna lub lekarz oceniajacy zapis KTG jest w stanie zauważyć objawy zagrożenia życia dziecka na podstawie parametrów widocznych na wykresie.
Dzięki temu możliwe jest szybkie podjęcie działań medycznych wymaganych w danej sytuacji położniczej. Dodatkowo badanie KTG jest zupełnie nieinwazyjnym badaniem dla kobiety ciężarnej i dziecka. Jedyną niedogodnością podczas badania to wymuszona pozycja leżąca, która w okresie porodu może sprawiać dyskomfort. W nowoczesnych szpitalach i przychodniach są dostępne mobilne aparaty do badań KTG, dzięki czemu rodząca może przybierać dowolną pozycję wygodną dla siebie podczas całego badania KTG. Co więcej, niektóre aparaty mają właściwości wodoszczelne, dzięki czemu badanie KTG można wykonać również w przypadku porodu do wody.
KTG wykonywane zdalnie, fot. panthermedia
Zdalne KTG
Postęp techniki w medycynie sprawił, że opatentowano nowoczesny sprzęt do przeprowadzania badania kardiotokograficznego zdalnie, w warunkach domowych i przy udziale własnego telefonu komórkowego. Taki przenośny aparat wypożyczany jest kobiecie ciężarnej do domu na czas trwania ciąży, zwykle jednak minimalny wiek ciążowy to 30 tygodni. Ogranicza to ryzyko stresu u ciężarnej w przypadku trudności ze zlokalizowaniem tętna dziecka, które w młodszym wieku ciążowym trudniej znaleźć i uzyskać odpowiedni sygnał. Jakość badania jest porównywalna z KTG przeprowadzonym w szpitalu czy gabinecie położniczym.
Jeszcze do niedawna usługa zdalnego KTG była dostępna tylko komercyjnie. W ostatnim czasie samorządy lokalne dzięki licznym akcjom promocyjnym udostępniają tę usługę nieodpłatnie wszystkim kobietom ciężarnym uprawnionym do bezpłatnej opieki medycznej, biorącym udział w programie.
Jak przeprowadzić zdalne KTG?
W pakiecie startowym każda ciężarna znajdzie przenośne urządzenie przetwarzające, z którym trzeba połączyć się za pośrednictwem dedykowanej aplikacji mobilnej na swoim telefonie komórkowym. Dodatkowo w zestawie są dwie peloty, które zbierają sygnał: jedną pelotę umieszcza się na brzuchu ciężarnej od strony pleców dziecka (ta pelota będzie zbierać sygnał tętna dziecka), a drugą pelotę w górnej części brzucha ciężarnej (ta pelota będzie badać napięcie mięśnia macicy).
W jakim wypadku jest zalecane KTG zdalnie?, fot. panthermedia
Peloty mocuje się do brzucha za pomocą specjalnych pasów dołączonych do zestawu. W momencie prawidłowego przypięcia pelot do brzucha ciężarnej można rozpocząć badanie kardiotokograficzne. Dzięki sygnałom dźwiękowym ciężarna i jej otoczenie słyszy tętno dziecka przez cały czas trwania badania, a cały zapis KTG jest rejestrowany i po zakończeniu badania przesyłany do monitoringu położniczego w celu oceny prawidłowości zapisu. W niedługim czasie ciężarna otrzymuje interpretację badania poprzez SMS lub e-mail. W razie jakichkolwiek oznak zagrożenia życia dziecka personel położniczy natychmiastowo kontaktuje się z ciężarną telefonicznie w celu przekazania wskazówek co do dalszego postępowania.
Zalety zdalnego KTG
Zdalne KTG posiadaa poniższe zalety:
- badanie jest niebolesne, łatwe w przeprowadzeniu i możliwe do wykonania w każdych warunkach (w domu czy w podróży, warunkiem jest dostęp do Internetu),
- monitoring położniczy pracuje 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, w związku z czym nie ma żadnych ograniczeń godzinowych do wykonywania badania,
- jedynym ograniczeniem położniczym jest mnogość ciąży: w przypadku ciąż bliźniaczych lub większych badanie jest ciężkie do wykonania w warunkach domowych,
- coraz więcej samorządów lokalnych umożliwia dostęp do usługi bezpłatnie,
- badanie może przyczynić się do poprawy komfortu u ciężarnej z ciążą wysokiego ryzyka, będąc uzupełnieniem pogłębionej opieki położniczej
- -badanie może być pomocne w prowadzeniu ciąży przez lekarza, który nie posiada sprzętu do KTG w swoim gabinecie
- -badanie umożliwia stworzenie więzi między ciężarną a nienarodzonym jeszcze dzieckiem; jest informacją dla ciężarnej o dobrostanie jej dziecka
