HPV to wirus brodawczaka ludzkiego. Istnieje ponad 100 typów tego wirusa, jedne z nich są nieszkodliwe i ustępują samoiste drugie zaś około 30 typów prowadzi do infekcji narządów moczowo- płciowych w tym do nowotworów jak rak szyjki macicy i rak prącia.
Jak przenoszony jest wirus HPV?
Wirus ten przenoszony jest głównie drogą płciową. Najliczniejsza grupa, w której odnotowuje sę zachorowania to 18-28 lat. Według amerykańskich ośrodków zwalczania i zapobiegania chorobom ryzyko zakażeń dla aktywnie seksualnych w ciągu całego życia wynosi 50%.
Rak szyjki macicy jest drugą co do częstości przyczyną zachorowań na raka u kobiet. Rocznie na świecie raka szyjki macicy rozpoznaje się u 490 tysiąca kobiet, aż 240 tysięcy z nich umiera.
Zakażenia łagodne przemijają samoistnie i wygasają po około 2 latach. Zakażenie trwa wtedy około 4-5 miesięcy natomiast w poważniejszych przypadkach 8-10 miesięcy.
Zakażenie wirusem HPV może przebiegać w 3 fazach:
- utajonej - dotyczy warstwy podstawy nabłonka wielowarstwowego ( najgłębiej położona),
- replikacji wirusa i różnicowanie komórek w warstwie kolczystej i ziarnistej ( położona nad warstwą podstawną),
- hiperproliferacja komórek nabłonka.
Wykrycie wirusa i zapobieganie
Aby wykryć wirusa HPV konieczna jest wizyta u ginekologa, który wykona m.in. badanie cytologiczne pozwalające na wykrycie wszelkich zmian. Innym jest badanie identyfikujące DNA wirusa HPV . Jest to proste badanie, które wykrywa 13 typów wirusa.
Zmiany nowotworowe w miarę rozwoju choroby mogą się objawiać:
- nietypowym krwawieniem: po stosunku, badaniu, pod prysznicem, po menopauzie, między kolejną miesiączką,
- obfitymi upławami,
- bólem w podbrzuszu i po stosunku.
W 2008r. prof. Harold zur Hausen otrzymał nagrodę Nobla właśnie za odkrycie wirusa brodawczaka. To on wykazał, iż ten wirus wywołuje raka szyjki macicy. Dzięki temu opracowano szczepionkę, która zmniejsza zachorowalność. Są to szczepionki profilaktyczne a nie leczące zmiany nowotworowe. Na rynku obecnie sa dostępne dwie szczepionki.
Szczepionka dwuwalentowa zarejestrowana w celu zapobiegania rakowi i stanom przednowotworowym szyjki macicy.
Szczepionka czterowalentowa zarejestrowana do zapobiegania rakowi szyjki macicy, sromu, pochwy, zmianom przednowotworowym. Jest skuteczna nie tylko wśród młodych dziewcząt ale również wśród kobiet między 26 a 45 rokiem życia.
Skuteczna walka z zakażeniem HPV wiąże się z szeroko prowadzoną profilaktyką. Nalerzy szerzyć kampanię społeczną na rzecz szczepień i potrzebie wykonywania badań cytologicznych. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne szacuje, iż dzięki szczepieniom kobiet przeciwko HPV w ciągu 15-20 lat zachorowalność zmniejszy się o 76-96%.