Waginoza, czyli bakteryjne zapalenie pochwy jest schorzeniem o podłożu infekcyjnym. Innymi nazwami pod jakimi znana jest choroba to: gardenella vaginalis oraz BV. Ta bakteryjna przypadłość wywoływana jest rozrostem bakterii umiejscowionych w pochwie - spotykana głównie u kobiet aktywnych seksualnie, jest łatwa w leczeniu. Nieleczona może skutkować infekcją macicy, a nawet prowadzić do niepłodności.
Spis treści:
Do głównych powodów wywołujących waginozę należy zanik prawidłowej flory bakteryjnej, zwłaszcza chodzi tutaj o pałeczki kwasu mlekowego oraz rozwój mieszanej flory bakteryjnej.
Na infekcję szczególnie narażone są młode, aktywne seksualnie kobiety, które nie przekroczyły 30 - go roku życia.
Ważne! Z najnowszych badań wynika, że na bakteryjne zapalenie pochwy choruje 10 - 14% populacji żeńskiej w wieku rozrodczym. U ciężarnych odsetek zakażeń waha się od 1 do 30%.
Podłoże choroby
Lactobacillus, to główne bakterie, które żyją w pochwie, okolicy sromu a także macicy. Ich rolą jest przekształcenie złuszczonych komórek nabłonka (zawierających duże ilości glikogenu) w kwas mlekowy - jest on odpowiedzialny za utrzymanie silnie kwaśnego pH w drogach rodnych.
Ważne! Prawidłowe pH nie powinno przekraczać 4,5. Taki poziom gwarantuje ochronę przed patogennymi mikroorganizmami, które mogą wywoływać stany zapalne.
W przypadku, gdy dochodzi do zachwiania naturalnej flory bakteryjnej, zaczyna się wzmożony rozrost patogenów. Efektem jest zaburzenie fizjologicznych mechanizmów obronnych.
Zakażeniu pochwy sprzyja m.in.
- wielu partnerów seksualnych;
- nowy partner seksualny;
- niewłaściwa higiena;
- urazy pochwy;
- korzystanie z jacuzzi i basenów;
- zaburzenia cyklu miesiączkowego;
- stosowanie wkładek domacicznych;
- irygacje pochwy;
- leki immunosupresyjne.
Ważne! W szczególności przypadłość wywołuje posiadanie wielu partnerów seksualnych i seks bez użycia prezerwatywy - podczas aktu płciowego łatwo dochodzi do przeniesienia bakterii na wrażliwe obszary pochwy.
Warto pamiętać, że:
- największe ryzyko zakażenia gardenellą vaginalis jest przed menstruacją;
- wiele środków służących do higieny intymnej może uszkadzać równowagę flory bakteryjnej w pochwie;
- powinno się zrezygnować z używania bielizny syntetycznej;
- nie należy przesadzać z nadmierną higieną.
Objawy i leczenie
Do najbardziej popularnych symptomów chorobowych należą obfite upławy o przykrym zapachu (zbliżonym do rybnego) oraz biało - szarej barwie (czasem kolor jest żółty).
Wiele kobiet ponadto uskarża się na ból, swędzenie i pieczenie zlokalizowane w obszarze cewki moczowej oraz pochwy.
Ważne! Zapalenie pochwy może przebiegać bezobjawowo - 50% pacjentek nie zgłasza żadnych niepokojących symptomów chorobowych.
Waginoza nie należy do chorób, które w następstwie wywołują powikłania. Z reguły zaburzenia mikroflory są łagodne i niegroźne. Jednakże jak w przypadku każdego schorzenia mogą pojawić się komplikacje.
- Gdy zakażenie pochwy pojawi się w trakcie trwania ciąży może dojść do poronienia, wcześniejszego porodu, infekcji macicy po porodzie.
- Gdy istnieje narażenie zakażeniem chorobą przenoszoną drogą płciową (m.in. HIV), może to wpłynąć na zwiększenie prawdopodobieństwa „złapania” waginozy.
Ważne! W żadnym przypadku nie powinno się leczyć samemu, tylko udać do specjalisty ginekologa.
Procedura diagnozy:
- Przeprowadzenie wywiadu lekarskiego.
- Badanie ginekologiczne.
- Badania laboratoryjne, do których należą:
- posiew wydzieliny z określeniem antybiogramu. W badaniu tego typu ocenia się także obecność pałeczek kwasu mlekowego;
- oznaczenie pH pochwy;
- ocena preparatów mikroskopowych (stwierdzenie clue cells oraz oznaczenie wskaźnika Nugneta);
- hodowla gardenella vaginalis;
- badanie stężeń amin aromatycznych;
- testy oparte na wykrywaniu materiału genetycznego bakterii gardenella vaginalis za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR).
Po zdiagnozowaniu waginozy stosuje się leki: metronidazol oraz klindamycynę. Oba medykamenty używa się miejscowo (krem, żel, maść) bądź doustnie (zalecane w przypadku bardziej nasilonych objawów). W przypadku metronidazolu w tabletkach, kuracja trwa 7 dni. Przy zastosowaniu odpowiednika w kremie (dopochwowo przez okres 5 dni).
W trakcie kuracji nie wolno spożywać alkoholu - mogą bowiem wystąpić objawy niepożądane (m.in. mdłości, wymioty, zaczerwienienie skóry twarzy, ból w klatce piersiowej).
Klindamycynę (w tabletkach bądź kremie) także stosuje się przez okres 7 dni. Gdy objawy chorobowe ustępują, nie ma konieczności ponownej wizyty u lekarza.
Leczenie ma na celu przywrócenie stabilnej mikroflory bakteryjnej. W trakcie terapii można stosować również preparat probiotyczny równolegle z antybiotykiem bądź po zakończeniu jego podawania - w przypadku, gdy szczepy zawarte w preparacie probiotycznym nie są oporne na dany antybiotyk.
Waginoza, fot. panthermedia
Ważne! Nieleczona gardenella vaginalis może skutkować: zapalaniem narządów miednicy mniejszej, zapaleniem błony śluzowej macicy, przydatków (m.in. jajników, jajowodów), a także zapaleniem otrzewnej. W następstwie może to doprowadzić do niepłodności.
Profilaktyka - jak zapobiegać waginozie
Nie ma skutecznego sposobu, który chroniłby przed nawrotem schorzenia. Istnieje jednak kilka zaleceń, które skutecznie zmniejszają ryzyko nawrotu bakteryjnego zapalenia pochwy:
- nie powinno się przeprowadzać nadmiernej irygacji pochwy (czynność ta może powodować zachwianie naturalnej flory bakteryjnej i stwarzać obszar do rozwoju patogennych bakterii);
- przyjęcie całej zalecanej dawki lekarstwa w czasie leczenia waginozy (w żadnym razie nie należy odstawiać lekarstwa po kilku dawkach, gdy objawy ustąpią);
- ograniczenie partnerów seksualnych;
- stosowanie preparatów estrogenowo - progesteronowych (wspomagają powrót do naturalnej flory);
- stosowanie probiotyków ginekologicznych (sprzyjają utrzymaniu prawidłowego środowiska pochwy).
Ważne! Waginoza należy do chorób, które wymagają odpowiedniej diagnostyki i leczenia. Równie istotne jest ograniczanie czynników mogących spowodować rozwój schorzenia.
