O tym, czym jest, kiedy należy je wykonywać oraz jakich informacji możemy oczekiwać po badaniu USG połówkowym, dowiesz się z tego artykułu.
Spis treści:
- Na czym polega USG połówkowe?
- USG połówkowe – kiedy?
- USG połówkowe – o co pytać?
- USG połówkowe – normy
- USG połówkowe – co wykrywa?
- USG połówkowe – interpretacja
- USG połówkowe – jak się przygotować?
Na czym polega USG połówkowe?
USG połówkowe jest drugim z obowiązkowych badań ultrasonograficznych, które powinna wykonać każda ciężarna kobieta. USG połówkowe stanowi przesiewowe badanie prenatalne, które służy do oceny poszczególnych organów oraz funkcji życiowych płodu pod kątem wystąpienia ewentualnych wad rozwojowych i innych nieprawidłowości dotyczących czaszki, kręgosłupa, kończyn, twarzy, serca, płuc, nerek, żołądka, jelita czy układu nerwowego. Badanie to służy ocenie biometrii płodu oraz jego anatomii. Wykonuje się echokardiografię, określenie położenia łożyska oraz obecności płynu owodniowego. Badanie ultrasonograficzne połówkowe wykonuje się przez powłoki brzuszne, jest więc badaniem nieinwazyjnym, bezbolesnym i bezpiecznym zarówno dla matki, jak i dziecka.
USG połówkowe – kiedy?
USG połówkowe wykonujemy w środkowym, drugim trymestrze ciąży, stąd też jego nazwa. Przedział czasowy, w którym należy zgłosić się na badanie USG połówkowe, to 18.-22. tydzień ciąży. Dokładniej mówiąc: między 18 tygodniem + 0 dni a 22 tygodniem + 6 dni. W praktyce lekarze wolą jednak wykonywać to badanie po upływie 20. tygodnia. Powód jest dość prosty: łatwiej uwidocznić pewne struktury anatomiczne i organy, gdy dziecko jest nieco większe. Ponadto mniej więcej w tym czasie ciężarna powinna poddać się także innym, istotnym oraz obowiązkowym badaniom, do których należy morfologia krwi, przeciwciała anty-Rh, badanie ogólne moczu oraz poziom glikemii. Warto, by wyniki owych badań kontrolnych zabrała na USG połówkowe, by lekarz specjalista mógł całościowo ocenić stan kobiety ciężarnej i jej dziecka.
USG połówkowe – o co pytać?
USG połówkowe jest niezmiernie ważnym, dlatego też obowiązkowym badaniem prenatalnym. Ma ono na celu wykrycie ewentualnych wad wrodzonych, dlatego też należy brać pod uwagę możliwość wykrycia nieprawidłowości. Wiąże się to oczywiście z pewnym stresem dla matki, dlatego warto przygotować sobie listę najważniejszych pytań, które chcemy zadać lekarzowi wykonującemu badanie, jak na przykład:
- czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo?
- czy widoczne są ewentualne wady rozwojowe, deformacje?
- czy dziecko rozwija się adekwatnie do wieku ciążowego?
- czy można wykluczyć najistotniejsze zmiany wskazujące na możliwość wystąpienia wad?
- czy mogę już poznać płeć dziecka?
- czy mogę wykonać badania uzupełniające w razie wątpliwości?
USG połówkowe – normy
Jeśli chodzi o normy, w USG połówkowym ilościowo ocenia się masę oraz wielkość dziecka. W 22. tygodniu ciąży średnia masa płodu wynosi około 470 g przy wychyleniu +/- 100 g. Przeciętna długość dziecka od czubka głowy do pięt (CHL) wynosi ok. 28cm (norma : +/- 40 mm), zaś wymiar ciemieniowo- siedzeniowy (CRL) ok. 18 cm. Wymiar ciemieniowy główki dziecka (BPD, szerokość od jednej do drugiej kości ciemieniowej) wynosi w 22. tygodniu ciąży około 5 cm. Jakościowo lekarz podczas tego badania powinien opisać prawidłowo ukształtowaną twarzoczaszkę bez uwidocznionych struktur mózgowych z wyraźnym zaznaczeniem oczodołów, bez rozdwajającej się wargi górnej. Obraz półkul mózgu powinien być symetryczny. Żołądek powinien znajdować się po lewej stronie, a jelita w jamie brzusznej. Serce powinno wykazywać prawidłową czynność i mieć budowę 4-jamową. Płuca powinny być bez mas patologicznych, zbiorników płynowych i przesunięcia śródpiersia, a kończyny powinny być cztery: dwie dolne i dwie górne.
USG połówkowe, fot. panthermedia
USG połówkowe – co wykrywa?
W badaniu USG połówkowym ocenia się całą anatomię dziecka, rozpoczynając od określenia podstawowych, standardowych pomiarów: szerokość główki, obwód główki, szerokość móżdżka, zbiornik wielki mózgu, róg tylny komory bocznej mózgu, fałd karkowy, obwód brzucha, długość kości udowej oraz ramiennej. Po wykonaniu pomiarów ocenia się budowę ciała dziecka:
a) głowa – budowa twarzy, struktur mózgowia, ilość płynu mózgowo-rdzeniowego,
b) szyja – obecność wola tarczycowego, obrzęku karku,
c) klatka piersiowa: budowa serca, funkcja jego zastawek, ocena budowy płuc,
d) jama brzuszna: ocena budowy oraz wielkości żołądka, ocena budowy nerek, pęcherza moczowego, pępka i pępowiny,
e) narządy rodne: zróżnicowanie narządów płciowych,
f) kończyny: górne i dolne, ocena kości kończyn, ruchomości dłoni i stóp,
g) kręgosłup: dokładna ocena w celu wykluczenia rozszczepu.
Ponadto podczas badania ocenia się markery wad genetycznych: długość kości nosowej, grubość fałdu karkowego, szerokość miedniczek nerkowych, długość kości udowych, echogeniczność jelit oraz torbiele splotów naczyniówkowych.
USG połówkowe – interpretacja
Wyniki, jakie można uzyskać po wykonaniu USG połówkowego, to:
a) brak nieprawidłowości,
b) technik USG chce wykonać kolejne badanie USG (nie znaczy to, że zaobserwowano nieprawidłowości, dziecko może znajdować się w niekorzystnej pozycji),
c) zaobserwowano nieprawidłowości. Badanie uzupełniające nie jest konieczne (zauważono zmianę, która nie stanowi zaburzenia, najczęściej przemijająca),
d) zauważono nieprawidłowości. Badanie uzupełniające konieczne (konieczna dalsza diagnostyka i ewentualne leczenie).
USG połówkowe – jak się przygotować?
USG połówkowe nie wymaga specjalnego przygotowania. Do gabinetu należy przyjść z pełnym pęcherzem. Warto mieć ze sobą coś słodkiego: cukier może niekiedy pobudzić dziecko, gdy znajduje się ono w pozycji niekorzystnej do badania. Nie należy stosować kremów czy olejków w obszarze brzucha, mogą utrudniać interpretację wyniku. Leki dopochwowe należy przyjąć jak dotychczas. Warto także przygotować wcześniej pytania, by podczas wizyty nie zapomnieć zapytać o rzeczy dla nas istotne.
