Spis treści:

1. HPV czyli Human Papillomavirus
2. HPV u mężczyzn a HPV u kobiet
3. Szczepionki przeciw wirusowi Brodawczaka Ludzkiego HPV
4. Czy warto się szczepić?
5. Czy szczepionka jest bezpłatna?

HPV czyli Human Papillomavirus

HPV czyli wirus brodawczaka ludzkiego przenoszony jest drogą płciową. Wśród dużej rodziny wirusów brodawczaka, typy 16 i 18 wykazują silne właściwości onkogenne, co oznacza, że mogą wpływać na rozwój raka szyjki macicy oraz nowotworów sromu i pochwy. Co istotne, wirus brodawczaka ludzkiego jest onkogenny nie tylko w stosunku do kobiet – potwierdzono przypadki rozwoju raka prącia i pęcherza moczowego u mężczyzn. Zakażenia HPV najczęściej przebiegają w sposób tzw. subkliniczny i często ustępują po 1-2 latach. Średni czas rozwoju choroby wynosi nawet 10 lat, przez co przewlekła infekcja – nie leczona, nie rozpoznana, prowadzi do postępu choroby i pojawiania się zmian nowotworowych w obrębie narządów rodnych. Szacuje się, że w ciągu życia nawet 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych wirusem brodawczaka. Infekcje wirusem HPV przebiegają wielotorowo, często nie dając niepokojących objawów. W sytuacji, gdy organizm nie poradzi sobie z zakażeniem, mowa o zakażeniu przewlekłym, czyli trwającym nieustannie.

HPV u mężczyzn a HPV u kobiet

Do najgroźniejszych zmian wywołanych przez HPV u mężczyzn należą nowotwory złośliwe głowy i szyi. Co ważne, infekcje u mężczyzn przebiegają zazwyczaj bezobjawowo. Dopiero pojawienie się objawów takich jak brodawki dróg oddechowych, jamy ustnej, ślinianek, spojówek, odbytu czy kłykcin wpływa na podjęcie decyzji o konieczności udania się do lekarza. Badania naukowe wskazują, że grupa ryzyka zakażenia wirusem HPV wśród mężczyzn obejmowała przede wszystkim tych Panów, którzy:

• Mieli wiele partnerek seksualnych
• Wykazywali obniżoną odporność
• Palili papierosy
• Chorowali na choroby przewlekłe narządów płciowych
• Ich partnerka/partner mieli HPV

W przypadku kobiet, o HPV mówi się przede wszystkim jako czynniku ryzyka wywołania raka szyjki macicy. HPV wpływa też jednak na pojawienie się raka sromu i pochwy. Wśród czynników ryzyka u kobiet wymienia się:

• Dużą ilość partnerów seksualnych
• Rozpoczęcie współżycia w młodym wieku
• Choroby weneryczne
• Przewlekłe infekcje dróg rodnych

Szczepionki przeciw wirusowi Brodawczaka Ludzkiego HPV

Na naszym rynku zarejestrowano trzy szczepionki, przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego.

• Cervarix – szczepionka przeciwko onkogennym typom wirusa HPV 16 i 18. Podawana młodzieży w wieku od 9 do 14 lat w schemacie dwudawkowym lub osobom >15 roku życia w schemacie trzydawkowym. Szczepionka przeznaczona do profilaktyki zmian przednowotworowych narządów płciowych, odbytu, raka szyjki macicy, raka odbytu.
• Silgard – szczepionka przeciwko onkogennym wirusom HPV typu 6,11,16,18. W przypadku młodzieży w wieku 9-13 lat podawana w schemacie dwudawkowym, u starszych – w schemacie trzydawkowym. Stosowana w zapobieganiu wystąpieniu zmian przednowotworowych narządów płciowych, odbytnicy, raka syzjki macicy, raka odbytnicy czy wystąpienia brodawek narządów płciowych (tzw. kłykcin).
• Gardasil – szczepionka przeciwko onkogennym typom 9, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58. Podobnie jak wymienione wyżej szczepionki, może być stosowana w schemacie dwudawkowym lub trzydawkowym. Wskazana do zapobiegania wystąpieniu zmian przednowotworowych, nowotworowych czy kłykcin kończystych.

Czy warto się szczepić?

Naukowcy i lekarze wskazują, że wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją HPV. Rak szyjki macicy to drugi pod względem częstości występowania nowotwór, występujący w populacji kobiet mieszkających na terenie Polski. Każdego roku na świecie umiera 230 000 kobiet, u których zdiagnozowano raka szyjki macicy a liczba nowych zachorowań sięga blisko 500 000 rocznie. W Polsce, co roku odnotowuje się około 3000 zachorowań na raka szyjki macicy z czego połowa pacjentek umiera.

Szczepionki przeciw HPV uznawane są za bezpieczne i dobrze tolerowane. Na świecie podano już około 300 mln dawek szczepionki. Wśród działań niepożądanych, które pojawiały się po podaniu szczepionki wymieniano ból w miejscu wstrzyknięcia, świąd, obrzęk i bóle głowy. Pomimo to, po blisko 10 latach ogólnoświatowych programów szczepień zauważono, że redukcja infekcji wirusem HPV sięga blisko 90 % w populacjach o wysokiej wyszczepialności.

Czy szczepionka jest bezpłatna?

Od 1 listopada 2021 r. szczepionka Cervarix znalazła się na liście leków refundowanych. Refundowane są wszystkie zarejestrowane wskazania, tj. u osób od ukończenia 9. roku życia do profilaktyki zmian przednowotworowych narządów płciowych i odbytu (szyjki macicy, sromu, pochwy i odbytu) oraz raka szyjki macicy i raka odbytu związanych przyczynowo z określonymi onkogennymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). W praktyce oznacza to, że pacjenci będą mogli kupić preparat za 50% odpłatnością we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach. Szczepionka Cervarix jest dostępna od 1 listopada br. w aptece z dopłatą pacjenta – 138,18 zł za dawkę szczepionki (przy cenie detalicznej leku 276,36 zł.). Warto jednak śledzić programy lokalne, gdzie samorządy w ramach prewencji chorób nowotworowych umożliwiają wykonanie bezpłatnego szczepienia.