Spis treści:

1. Krztusiec: jakie są jego objawy?
2. Jak chorują dzieci na krztusiec?
3. W jaki sposób uchronić się przed zachorowaniem?
4. Szczepienie na krztusiec: czy chroni noworodka?
5. Krztusiec: rodzaje szczepionek i sugerowane dawki

Wydaje się, że krztusiec jest zapomnianą chorobą, która aktualnie w społeczeństwie nie występuje. Najczęściej kojarzony jest tylko ze szczepieniami wśród dzieci.

Natomiast krztusiec jest stosunkowo często występującą chorobą. Szacuje się, że duża część noworodków zaraża się od bliskiej rodziny, najczęściej mamy, następnie ojca i w najmniejszym stopniu rodzeństwa. 

Krztusiec: jakie są jego objawy?

Krztusiec jest chorobą bardzo zakaźną, wywoływaną przez bakterie, która produkując toksynę, powoduje szeroki wachlarz objawów. Najbardziej znanym jest napad uporczywego kaszlu mogący doprowadzić do duszności.

Krztusiec u dzieci, fot. panthermedia

Sama choroba dzieli się na 3 etapy:

• faza nieżytowa,
• faza napadowego kaszlu,
• faza zdrowienia.

W pierwszym etapie choroby przez około 1- 2 tygodnie pojawia się katar. Kaszel ma miejsce później, początkowo męczący w nocy, suchy, a następnie produktywny. W trakcie napadu kaszlu można odczuć uczucie duszności. Kaszel może być tak bardzo nasilony, że powoduje wymioty, oddanie mimowolne stolca czy moczu. Często przy napadzie można zaobserwować zasinienie twarzy oraz drobne wysypkę wybroczynową na twarzy.

Atak kaszlu kończy się zazwyczaj odkrztuszeniem gęstej wydzieliny. W okresie zdrowienia trwającym nawet i kilka miesięcy napady występują z mniejszą częstotliwością, ale mogą nasilać się w przypadku wysiłku fizycznego lub w trakcie kolejnej infekcji.

Jak chorują dzieci na krztusiec?

U dorosłych i młodzieży często jedynym objawem jest nasilony kaszel, trwający dość długo. U niemowląt i młodszych dzieci przebieg choroby może być cięższy. Choroba może objawiać się jedynie jako bezdech lub drgawki u dziecka.

Przebieg krztuśca u dzieci, fot. panthermedia

Najbardziej narażone na chorobę są niemowlęta do 6. miesiąca życia. W tym przedziale wiekowym przebieg choroby jest zwykle ciężki, pojawiają się często powikłania.

Powikłania u niemowląt obejmują m.in.:

• układ oddechowy,
• układ nerwowy,
• układ kostno-mięśniowy.

W jaki sposób uchronić się przed zachorowaniem?

Obecnie mamy dostęp do szczepień ochronnych, które są obowiązkowe u dzieci, aby zapobiec ciężkiemu przebiegowi choroby.

Dziecko od 2. miesiąca życia jest poddawane szczepieniom, a po 3/ dawce ochrona wynosi 80-90%. Dzieci do 2. miesiąca są chronione poprzez odporność mamy, która przekazuje swoje przeciwciała przez łożysko.

Szczepienie na krztusiec: czy chroni noworodka?

W Polsce od 2016 roku w Programie Szczepień Ochronnych pojawiły się zalecenia szczepienia kobiet w ciąży, natomiast nie są one obowiązkowe.

Szczepienie przeciw krztuścowi działa wielokierunkowo na ochronę nowo narodzonego dziecka. Chroni przede wszystkim kobietę w ciąży, a następnie mamę, która potencjalnie mogłaby zarazić dziecko.

Szczepienie w ciąży przeciw krztuścowi, fot. panthermedia

Dodatkowo, jak już wcześniej wspomniano, po szczepieniu wytwarzane są przeciwciała odpornościowe, które są przekazywane dziecku przez łożysko, zapewniając mu protekcję. Ostatnim aspektem potencjalnych korzyści jest wydzielanie przeciwciał przeciw krztuścowi w mleku matki u kobiet decydujących się na karmienie piersią.

Te wszystkie kierunki pozwalają zabezpieczyć dziecko w pierwszych miesiącach życia przed tą groźną dla nich chorobą.

Krztusiec: rodzaje szczepionek i sugerowane dawki

W Polsce szczepienie w ciąży zalecane jest od 28. tygodnia ciąży. Po wytworzeniu odporności i przekazaniu przeciwciał przez łożysko dziecku okres ochronny wynosi około 6-7 pierwszych tygodni, czyli do czasu pierwszych szczepień dziecka przeciwko krztuścowi.

Na rynku można znaleźć dwa preparaty umożliwiające szczepienie przeciwko krztuścowi (tzw. szczepionka acelularna), zawierające również szczepienie przeciwko błonicy i tężcowi. Receptę można otrzymać w gabinecie lekarza rodzinnego, jak również wykonać szczepienie w podstawowej opiece zdrowotnej. 

Szczepienie niemowląt, fot. panthermedia

W czasie ciąży wystarczy jedna dawka szczepionki. Szczepienie wykonuje się niezależnie od historii szczepień danej osoby. Eksperci uważają, że szczepienie powinno odbywać się w każdej ciąży, ponieważ ilość przeciwciał odpornościowych spada po roku od zaszczepienia się.

Szczepienia są jednym z dużych osiągnięć medycyny, dzięki którym można zapobiec wielu groźnym chorobom na każdym etapie życia. Szczepiąc się w ciąży, umożliwiamy ochronę dziecka od pierwszych chwil życia zgodnie z tzw. strategią kokonu.