Spis treści:

1. Poronienie samoistne wczesne
2. Poronienie samoistne późne
3. Poronienie samoistne zagrażające
4. Poronienie rozpoczynające się
5. Poronienie w toku
6. Poronienie zatrzymane
7. Poronienie nawykowe

Poronienie samoistne wczesne

Przebieg poronienia samoistnego może być bardzo różnorodny. Uzależniony jest on między innymi od takich czynników jak wielkość płodu czy też czasu trwania ciąży. Jeżeli do poronienia dochodzi we wczesnej ciąży tzn. do około 12 tygodnia jej trwania, wówczas przebiega ono jednofazowo. Jest to tak zwane poronienie wczesne. W pierwszych tygodniach ciąży płód nie jest jeszcze na tyle wykształcony, by stanowił odrębny element jaja płodowego. Podczas wczesnego poronienia jajo płodowe najczęściej zostaje wydalone w całości, a resztki tkanek, które pozostaną w macicy, są tak niewielkie, że wydalane są samoistnie w trakcie krwawienia. Najczęściej poronienie takie nie wymaga zabiegowego oczyszczenia jamy macicy. Niejednokrotnie zdarza się, iż kobieta nawet nie zauważa tak wczesnego poronienia.

Poronienie samoistne późne

Powyżej 12 tygodnia ciąży mechanizm poronienia wygląda już nieco inaczej. Dzieje się tak przede wszystkim ze względu na fakt, iż w tym okresie istnieje już w pełni wykształcone łożysko. Nie jest to już tylko jednolita masa kosmówkowa, jak miało to miejsce w pierwszych tygodniach ciąży, lecz można już dokładnie wyodrębnić płód oraz łożysko. Poronienie w tym okresie swoim przebiegiem przypomina już raczej poród. Przebiega ono dwufazowo. Pod wpływem skurczów macicy dochodzi do pęknięcia błon płodowych, szyjka macicy skraca się i rozwiera, pękają błony płodowe powodując odpłynięcie płynu owodniowego, a następnie zostaje wydalony płód oraz łożysko. Poronienie takie określa się jako poronienie późne. Najczęściej, gdy nastąpi późne poronienie, wszystkie elementy zarodka nie zostają samoistnie wydalone z jamy macicy. Resztki tkanek pozostają w macicy i konieczne staje się wykonanie zabiegu, w trakcie którego zostają one usunięte przez lekarza, a jama macicy dokładnie wyczyszczona. Pozostawienie resztek w macicy stanowi bardzo duże zagrożenie dla matki, może bowiem stać się przyczyną zakażenia. Takie powikłanie po poronieniu może prowadzić nawet do zgonu. Przebyte zakażenie może w przyszłości stać się przyczyną trudności z zajściem w ciążę.

Objawy poronienia uzależnione są nie tylko od wielkości ciąży, ale również od jego obrazu klinicznego. Podstawowym objawem poronienia bez względu na jego rodzaj, jest krwawienie lub plamienie z dróg rodnych wraz z towarzyszącym bólem podbrzusza.

Poronienie samoistne zagrażające

W przypadku, gdy objawy nie są zbytnio nasilone, występuje jedynie nieznaczne plamienie bądź też pobolewania dołem brzucha, a kanał szyjki macicy jest całkowicie zamknięty, mówi się o poronieniu zagrażającym. Należy nadmienić, iż w pierwszych tygodniach fizjologicznej ciąży, pobolewanie podbrzusza jest rzeczą naturalną i nie stanowi powodu do niepokoju. Bóle te mogą być związane z przegrupowaniem mięśnia macicy pod wpływem wzrostu płodu, i co się z tym wiąże, powiększaniem się macicy. Rokowania dla ciąży w tym przypadku są zazwyczaj bardzo dobre i w większości przypadków udaje się ją utrzymać i doprowadzić do końca.

Ważne jest, by nie bagatelizować pierwszych objawów i w przypadku ich wystąpienia jak najszybciej udać się do lekarza. Najczęściej powodem występowania nieznacznych objawów poronienia do 12 tygodnia ciąży jest niewydolność ciałka żółtego. Szybkie wprowadzenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego, polegającego na podawaniu leków wyrównujących poziom progesteronu, zmniejsza ryzyko rozwinięcia się poronienia, a tym samym szanse na uratowanie ciąży są znacznie większe. Poronienie zagrażające najczęściej nie wymaga hospitalizacji, pod warunkiem, że inne parametry takie jak np. poziom gonadotropiny kosmówkowej (HCG) czy też obraz badania USG nie wykazują żadnych nieprawidłowości.

Poronienie rozpoczynające się

W przypadku, gdy krwawienie z dróg rodnych zaczyna się znacznie nasilać, a do tego dołączają się skurcze macicy odczuwalne jako dokuczliwy ból dołem brzucha i okolicy krzyżowej, natomiast w badaniu ginekologicznym stwierdza się skrócenie szyjki macicy, bądź nieznaczne jej rozwarcie, jest to już sygnał alarmowy, że ciąża jest poważnie zagrożona. Stan taki określa się jako poronienie rozpoczynające się i najczęściej wymaga już hospitalizacji. Konieczne jest bezwzględne leżenie oraz przyjmowanie leków hamujących czynność skurczową macicy, jak również leków przeciwkrwotocznych oraz witamin.

W trakcie hospitalizacji najczęściej, co kilka dni wykonuje się badanie ultrasonograficzne oraz stężenia HCG we krwi, w celu kontroli prawidłowego przebiegu ciąży. Ustąpienie podstawowych objawów poronienia, tzn. krwawienia i skurczów macicy, nie jest jeszcze dowodem na to, iż udało się zapobiec poronieniu i dalszy przebieg ciąży będzie prawidłowy. Najlepszym wyznacznikiem w takim przypadku jest poziom HCG. Jeżeli stężenie HCG we krwi jest coraz niższe, pomimo ustąpienia innych objawów poronienia nasuwa to przypuszczenia, iż płód nie rozwija się prawidłowo i niestety żadne leczenie nie jest w stanie utrzymać takiej ciąży. Najczęściej po kilku dniach dochodzi do samoistnego poronienia, bądź też stwierdza się obumarcie płodu i konieczny staje się zabieg polegający na usunięciu obumarłego zarodka z jamy macicy.

Poronienie samoistne, fot. panthermedia

Poronienie w toku

Najgorsze rokowanie dla ciąży stanowi rozpoznanie poronienia w toku. Krwawienie jest wtedy bardzo obfite, skurcze nasilone, a w badaniu ginekologicznym lekarz może stwierdzić znaczne rozwarcie szyjki macicy, w której znajduje się już dolny biegun jaja płodowego. W przypadku poronienia w ciąży powyżej 12 tygodnia jej trwania, można zauważyć również odejście płynu owodniowego. Niestety rokowanie w poronieniu w toku jest niepomyślne. Nie da się bowiem go już w żaden sposób zatrzymać. Poronienie w toku ze względu na towarzyszące mu obfite krwawienie stanowi ogromne zagrożenie dla matki. Jeżeli w porę nie przeprowadzi się zabiegu oczyszczenia macicy, może dojść do wielu bardzo niebezpiecznych powikłań związanych ze znaczną utratą krwi, włącznie ze zgonem.

Poronienie zatrzymane

Kolejnym bardzo niebezpiecznym rodzajem poronienia jest tzw. poronienie zatrzymane. Mówi się o nim wtedy, gdy stwierdza się dysproporcje pomiędzy wiekiem ciążowym a wielkością płodu. Taką nieprawidłowość można rozpoznać na podstawie badania ultrasonograficznego, w którym stwierdza się brak tętna i ruchów płodu oraz jego zbyt małą wielkość w stosunku do długości trwania ciąży. W takim przypadku należy wykonać inne badania diagnostyczne pozwalające wykluczyć pomyłkę przy określaniu wieku ciążowego, gdyż bardzo często zdarza się, iż kobiety nie pamiętają dokładnej daty ostatniej miesiączki co powoduje ogromne trudności w dokładnym jego ustaleniu.

Poronienie nawykowe

W przypadku, gdy do poronienia samoistnego dochodzi po raz kolejny z rzędu mówimy o występowaniu tzw. poronienia nawykowego. Najczęściej rozpoznaje się je, gdy dojdzie do poronienia trzech kolejnych ciąż. Poronienie nawrotowe najczęściej spowodowane jest pewną konkretną przyczyną. Przeważnie są to przyczyny leżące po stronie matki, takie jak choroby współistniejące np. zespół fosfolipidowy, cukrzyca, choroby tarczycy, jak również wady narządu rodnego czy też inne. Poronienie nawykowe charakteryzuje tendencja do utraty ciąży w jej późniejszym okresie tzn. po 12 tygodniu jej trwania.

Kobiety, u których poronienie wystąpiło po raz kolejny, powinny być zakwalifikowane do grupy zwiększonego ryzyka oraz znajdować się pod ścisłą kontrolą lekarską. W związku z tym, iż kolejna strata ciąży bardzo negatywnie wpływa na psychikę kobiety, powoduje silne napięcie emocjonalne oraz lęk o powodzenie następnej ciąży niezmiernie istotne jest dla niej wsparcie zarówno ze strony lekarza jak i partnera.