Spis treści:

1. Co to jest rak endometrium?
2. Przyczyny wywołujące raka endometrium
3. Leczenie raka endometrium
4. Obiecująca opcja leczenia raka endometrium – badania fazy II
5. Wyniki badań nowego leku na raka endometrium
6. Zindywidualizowane podejście i diagnostyka molekularna nadzieją w leczeniu raka endometrium
7. Refundacja

Co to jest rak endometrium?

Rak trzonu macicy (czyli endometrium) jest najczęstszym nowotworem ginekologicznym. Występuje zazwyczaj po menopauzie, ale 25% przypadków diagnozuje się również u kobiet przed menopauzą. Wykrywany jest często w niskim stopniu zaawansowania i cechuje go duża skuteczność leczenia, jednak w ostatnich latach w Polsce wskaźnik śmiertelności z powodu tej choroby jest wyższy niż w innych krajach Europy. Wg ekspertów przyczyną takiego stanu rzeczy może być nieodpowiednie postępowanie terapeutyczne oraz brak właściwej diagnostyki.

Rocznie na raka endometrium umiera w naszym kraju około 1800 kobiet.

Rak endometrium: czym jest?, fot. panthermedia

Przyczyny wywołujące raka endometrium

Rozwój raka trzonu macicy może być spowodowany długotrwałym pobudzeniem endometrium przez estrogeny (w szczególności, gdy występuje niedobór progestagenów).

Za czynniki rozwoju choroby uważa się również:

• otyłość pacjentek w wieku 50-59 lat,
• brak potomstwa,
• niepłodność,
• zażywanie leków o działaniu agonistycznym wobec receptora estrogenowego,
• wczesne pojawienie się pierwszej miesiączki,
• późne pojawienie się ostatniej miesiączki,
• występowanie cykli bezowulacyjnych,
• choroby, takie jak nadciśnienie i cukrzyca,
• przerost endometrium,
• uwarunkowania genetyczne,
• zespół Lyncha.

Leczenie raka endometrium

Doboru metody leczenia dokonuje lekarz na podstawie stopnia zaawansowania nowotworu oraz jego typu. Dotychczas stosowano:

• metodę chirurgiczną, podczas której wycina się macicę z przydatkami (najczęściej stosowana),
• radioterapię (jako postępowanie uzupełniające metodę chirurgiczną lub jako metodę samodzielnę) i brachyterapię,
• leczenie skojarzone (chemioterapię – jeśli doszło do rozsiewu choroby w jamie brzusznej lub do nawrotu choroby, i hormonoterapię).

Rak endometrium: sposoby leczenia, fot. panthermedia

Obiecująca opcja leczenia raka endometrium – badania fazy II

Procedury, według których przeprowadza się badania kliniczne leków, są ściśle określone i monitorowane. Dzięki temu do pacjentów trafiają leki dopracowane, przebadane, opisane. Zespoły naukowców czuwają nad przebiegiem badań i sprawdzają ich efekty. Zanim lek trafi do obiegu, musi przejść trzy fazy.

Obecnie trwają badania fazy II nad nową opcją leczenia raka endometrium.

Nowy lek, dostarczający chemioterapię bezpośrednio do komórek nowotworowych u pacjentek z rakiem endometrium (zaawansowanym lub nawracającym), przechodzi do badań kolejnej fazy – III, dzięki temu, że wyniki badania fazy II okazały się obiecujące.

Lek jest również badany pod kątem jego przydatności w dostarczaniu chemioterapii do komórek nowotworowych wielu typów przerzutowych guzów litych. W badaniu fazy II u pacjentów z różnymi nowotworami, ale mającymi ten sam biomarker, zastosowano 10 miligramów leku na kilogram masy ciała pierwszego i ósmego dnia 21-dniowego cyklu.

Wyniki badań nowego leku na raka endometrium

U pacjentek z zaawansowanym, nawracającym rakiem endometrium, intensywnie leczonych wcześniej chemioterapią i immunoterapią, 22% zareagowało na leczenie; ponadto u 61% pacjentek nastąpiła redukcja zmian docelowych.

Rak trzony macicy: nowe sposoby leczenia, fot. panthermedia

U osób, które odpowiedziały na leczenie, nowotwory pozostawały stabilne przez przeciętnie 8,8 miesiąca (bez progresji). 29% pacjentek nadal jest w fazie leczenia.

Podczas badania wystąpiły niewielkie skutki uboczne, takie jak zmęczenie i nudności.

Zindywidualizowane podejście i diagnostyka molekularna nadzieją w leczeniu raka endometrium

Podczas konferencji „Priorytety w Ochronie Zdrowia 2024”, panelu „Wyzwania i szanse w diagnostyce i leczeniu raka endometrium w Polsce w 2024 roku” eksperci dyskutowali na temat sposobów zadbania o odpowiednią jakość leczenia pacjentek z nowotworem endometrium.

Z dyskusji wieje optymizmem, a według uczestników konferencji w temacie leczenia raka endometrium czeka nas wiele zmian.

– Według prof. dr hab. Jacka Szurkowskiego nowotwór trzonu macicy jest chorobą zróżnicowaną molekularnie (a zatem rodzaje raka endometrium są różne); jakość procesu leczenia mogłaby zostać zwiększona dzięki wprowadzeniu diagnostyki, która pozwoli zidentyfikować podtyp choroby na wczesnym jej etapie.

– Podobnie twierdzi dr. hab. Radosław Mądry. Według niego wyraźną poprawę wyników leczenia raka endometrium dałoby jedynie zastosowanie kompleksowego i zindywidualizowanego podejścia do każdej pacjentki. Podczas wczesnej diagnozy powinien być stworzony profil molekularny, a choroba powinna być przyporządkowana do jednej z czterech podstawowych grup.

– Z kolei według prof. dr hab. Pawła Blecharza najnowsze rekomendacje zalecają stosowanie immunoterapii, która znacząco poprawia rezultaty terapii. Profesor wskazuje, że immunoterapia w tym rodzaju raka jest przyszłością.

Rak endometrium a diagnostyka molekularna, fot. panthermedia

– Według dr hab. Lubomira Bodnara dzięki profilowaniu molekularnemu można coraz precyzyjniej dobierać odpowiednie formy leczenia. Zaprezentowane wyniki badań potwierdzają wyższą skuteczność leczenia poprzez połączenie immunoterapii i chemioterapii niż poprzez stosowanie samej chemioterapii już w I linii leczenia.

Refundacja

Kolejną dobrą wiadomością dla pacjentek z rakiem endometrium będzie z pewnością objęcie refundacją immunoterapii lekiem zawierającym w  składzie dostarlimab, w II linii leczenia.

Jednocześnie należy oczekiwać dalszych kroków w tym temacie, gdyż, jak zaznacza Anna Kupiecka, Prezes Fundacji OnkoCafe-Razem Lepiej, zgodnie z europejską rejestracją można już stosować tę terapię w I linii leczenia, w połączeniu z chemioterapią.

Wszystko wskazuje na to, że eksperci, zainteresowani tematem raka endometrium, nieustannie poszukują nowych sposobów, mających przyczynić się do pokonania choroby i przedłużenia życia pacjentek.