Ciąża to szczególny stan w życiu każdej kobiety. Zachodzące zmiany hormonalne i anatomiczne mają na celu nie tylko przygotować przyszłą mamę do porodu, ale również umożliwić prawidłowy rozwój nowego życia w jej brzuchu. Czy kobiety w ciąży mogą korzystać z masażu? Co nazywamy masażem ciążowym, w jaki sposób się go wykonuje, jakie ma właściwości i kiedy nie należy go stosować?
Spis treści:
- Korzyści z masażu dla ciała
- Czy kobieta w ciąży może skorzystać z masażu?
- Czym jest masaż ciążowy?
- Masaż przygotowujący do ciąży
- Masaż w trakcie ciąży
- Masaż w trakcie porodu i połogu
- W czym pomaga masaż ciążowy?
- Kiedy powstrzymać się od masażu?
Masaż to nic innego, jak działanie bodźcami mechanicznymi na ciało (najczęściej w formie ucisku na tkanki) w celu wywołania fizjologicznych reakcji. Pierwsze doniesienia o wykorzystywaniu masażu jako środka leczniczego pochodzą ze starożytności. Od tego czasu wiele się jednak zmieniło. Przez wieki pojawiały się nowe metody i techniki masażu. Obecnie jednym z najbardziej popularnych jest masaż klasyczny, zwany inaczej szwedzkim.
Korzyści z masażu dla ciała
Badania naukowe potwierdzają, że masaż klasyczny wpływa korzystnie na całe ciało pacjenta, przyczyniając się między innymi do obniżenia poziomu stresu, odżywienia i regeneracji mięśni czy poprawy ukrwienia tkanek. Wpływa przede wszystkim na skórę, mięśnie, torebki stawowe oraz różne układy w ciele człowieka.
Czy kobieta w ciąży może skorzystać z masażu?
Ciąża jest przeciwwskazaniem ogólnym do masażu. Kobiety w ciąży mogą jednak skorzystać z masażu ciążowego. Co nazywamy masażem ciążowym, w jaki sposób się go wykonuje, jakie ma właściwości i kiedy nie należy go stosować?
Masaż w ciąży: korzyści, fot. panthermedia
Czym jest masaż ciążowy?
Masaż ciążowy to rodzaj masażu dostosowanego do potrzeb kobiet w ciąży. Można wykonywać go już w trakcie przygotowania do ciąży, w okresie ciąży, porodu oraz po porodzie. Najczęściej jest wykonywany przez fizjoterapeutów lub masażystów. Szczególną popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych, choć staje się popularny również w Europie. Czym charakteryzuje się masaż ciążowy w każdej z poszczególnych faz?
Masaż przygotowujący do ciąży
Masaż ten ma na celu przygotowanie organizmu kobiety do ciąży. Stosuje się w nim takie techniki, jak w przypadku masażu klasycznego, czyli kolejno: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wibrację, roztrząsanie i wałkowanie. Nie stosuje się jedynie ucisków. Podczas tego masażu kobieta może być ułożona na plecach lub na brzuchu.
Masaż przygotowujący do ciąży jest na ogół masażem całościowym. Wykonujący go terapeuta skupia się na trzech obszarach:
-
okolicy powłok jamy brzusznej, w celu zwiększenia elastyczności skóry,
-
stawy i więzadła kończyn dolnych, aby poprawić wytrzymałość tych struktur,
-
mięśnie kończyn dolnych, brzucha oraz grzbietu, w celu wzmocnienia mięśni przy rosnącej masie ciała oraz przygotowania ich do porodu.
Masaż w ciąży i w połogu, fot. panthermedia
Masaż w trakcie ciąży
Masaż u kobiety w ciąży, zwany też prenatalnym, wykonuje się od trzeciego do ósmego miesiąca ciąży. Ponieważ stan zdrowia kobiety może ulegać zmianom, przed wykonaniem masażu ciężarnym zaleca się każdorazowo konsultację z lekarzem prowadzącym ciążę.
Przed masażem należy, oprócz zbadania kobiety, wykonać pomiar ciśnienia krwi. Masaż w trakcie ciąży najczęściej wykonywany jest w pozycji siedzącej lub w leżeniu na lewym boku, z obłożeniem poduszkami. Taka pozycja wywołuje mniejszy ucisk na żyłę główną dolną i zapobiega m.in. przyspieszeniu akcji serca.
Niektóre gabinety oferują specjalną nakładkę z miejscem na brzuch oraz piersi, która umożliwia wykonanie masażu w leżeniu na brzuchu.
Masaż podczas ciąży opiera się na delikatniejszych i wolniejszych wersjach technik używanych w masażu klasycznym. Są to:
-
głaskania i delikatne rozcierania w przypadku grzbietu i okolic brzucha,
-
głaskania, rozcierania i ugniatania mięśni pośladkowych,
-
wszystkie techniki masażu klasycznego dla kończyn dolnych, głowy i twarzy.
Czas trwania masażu zależy od masowanej powierzchni. W przypadku mięśni grzbietu i powierzchni brzucha nie powinien przekraczać 30 minut, ponieważ po tym czasie kobieta w ciąży powinna zmienić pozycję.
Masaż w trakcie porodu i połogu
Masaż ciążowy wykonuje się również w momencie porodu, w połogu i po nim. Masaż porodowy polega głównie na delikatnym masażu grzbietu oraz nóg. Jedno z badań wykazało, że kobiety, których partnerzy wykonywali 15-minutowy masaż na każdą godzinę porodu, rodziły krócej, odczuwały mniejszy ból i potrzebowały mniej leków przeciwbólowych.
Ciąża a masaż: czy można?, fot. panthermedia
W przypadku masażu w połogu postępowanie zależy od tego, czy poród odbył się siłami natury, czy przez cesarskie cięcie. W przypadku porodu naturalnego masaż można wykonywać już 3 godziny po porodzie pod warunkiem wykluczenia przeciwskazań. Przy cesarskim cięciu zaleca się wprowadzenie masażu dopiero od szóstego tygodnia od porodu. We wczesnej fazie polega on głównie na opracowaniu blizny pooperacyjnej.
W czym pomaga masaż ciążowy?
Badania naukowe wykazały, że masaż ciążowy ma pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne kobiety. Kobiety, które korzystały z masażu, zaobserwowały u siebie:
- obniżenie poziomu hormonu stresu,
- zmniejszenie stanów depresyjnych i lękowych,
- zmniejszenie bólu grzbietu i nóg.
U tych kobiet zaobserwowano też mniejsze ryzyko przedwczesnego porodu.
Masaż w ciąży: przeciwwskazania, fot. panthermedia
Kiedy powstrzymać się od masażu?
Masaż ciążowy nie jest zalecany przede wszystkim:
-
w pierwszych dwóch miesiącach ciąży, z uwagi na zwiększone ryzyko poronienia, występowanie wymiotów, a także rozwój kluczowych organów płodu i łożyska,
-
w dziewiątym miesiącu ciąży ze względu na możliwość przyspieszenia akcji porodowej,
-
w przypadku innych przeciwwskazań do wykonywania masażu – z uwagi na dynamiczny przebieg ciąży należy przed każdym masażem skonsultować się z lekarzem prowadzącym,
-
w przypadku połogu – jeśli poród przebiegł z komplikacjami, występuje duże zmęczenie po porodzie lub inne przeciwwskazania dla masażu ciążowego,
-
po połogu – w przypadku wystąpienia przeciwwskazań, takich jak w masażu klasycznym.