Okres ciąży to wyjątkowy czas zarówno dla przyszłej mamy jak i rozwijającego się dziecka. Odpowiednia dieta, dostarczanie niezbędnej ilości składników mineralnych i witamin sprzyja prawidłowemu rozwoju dziecka. Co w sytuacji, kiedy ciężarna musi sięgnąć po leki?
Sięganie po każdy produkt leczniczy niesie ze sobą ryzyko wystąpienia ewentualnych powikłań. Szczególnie niebezpieczne jest zażywanie leków przez ciężarne, które bez konsultacji z lekarzem zaczynają kuracje na własną rękę. Niestety niejednokrotnie zamiast sobie pomóc możemy poważnie zaszkodzić również dziecku. Wiele produktów leczniczych, które poza okresem ciąży wykazują działanie lecznicze, może powodować zwiększone ryzyko wystąpienia wad płodu, a nawet poronienia. Kobiety ciężarne powinny bezwzględnie zwracać uwagę na to, aby nie leczyć się na własną rękę, a w razie wątpliwości, czy mogą przyjąć dany produkt leczniczy, koniecznie kontaktować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Pamiętajmy, że również niektóre leki, które przyjmowane są na choroby przewlekłe, niekiedy muszą być zmienione – właśnie ze względu na ryzyko dla rozwijającego się płodu.
Leki przeciwbólowe
Ból głowy, ból zęba pojawiają się bez względu na ciążę. Okazuje się, że kobiety ciężarne powinny unikać niektórych leków przeciwbólowych, ponieważ ich spożycie może grozić nawet przedwczesnym porodem. Kobietom ciężarnym nie zaleca się stosowania produktów przeciwbólowych, które w swoim składzie mają substancję czynną w postaci ibuprofenu. Badania naukowe dowodzą, że ibuprofen zwiększa ryzyko wystąpienia wad płodu, a także powoduje wzrost ryzyka powikłań u matki i dziecka okresie okołoporodowym. Bezpieczną alternatywą do stosowania jako lek przeciwbólowy w ciąży są produkty lecznicze zawierające w swoim składzie paracetamol.
Antybiotyki
Antybiotykoterapia wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Niestety nie zawsze da się uniknąć anginy czy zapalenia ucha, a co za tym idzie – niejednokrotnie podanie antybiotyku jest niezbędne. Czy kobiety ciężarne powinny obawiać się zażywania antybiotyków w czasie ciąży? Nie! Należy pamiętać, że toczący się w organizmie stan zapalny, może bardziej zagrozić dziecku niż kuracja antybiotykiem dobrana przez lekarza. Pamiętajmy – nie wolno na własną rękę spożywać leków, które pozostały nam po wcześniejszych kuracjach! To, że w Twojej szafce zalega blister z dwiema tabletkami antybiotyku, który brałaś przed ciążą, nie oznacza, że możesz go z czystym sumieniem przyjąć, będąc w ciąży. Jedną z substancji czynnych, uznawanych za bezpieczny składnik antybiotyku, jest amoksycylina.
Kategorie leków a bezpieczeństwo stosowania w trakcie ciąży
Amerykańska Federacja ds. Leków (FDA) przedstawiła kategorię leków, które na podstawie wieloletnich badań zaklasyfikowano do kilku grup. Wśród spisu, który zaprezentowała FDA, można odnaleźć informacje, czy dany lek uznawany jest za bezpieczny do stosowania w okresie ciąży. Według wytycznych FDA leki można podzielić na :
- kategorię A – są to te produkty lecznicze, których podaż w ciąży (bez względu na trymestr) nie wykazuje ryzyka dla rozwijającego się płodu lub możliwość wystąpienia ryzyka uznawana jest za statystycznie znikomą. W tej grupie znajdują się takie produkty lecznicze, jak witamina B12, kwas foliowy,
- kategorię B – w tej kategorii znajdują się leki, które testowano na zwierzętach ciężarnych, a wyniki badań nie wskazały, że leki wyrządzają szkody dla rozwijającego się płodu. Do tej grupy zalicza się np. amoksycylina, amoksycylina w połączeniu z kwasem klawulanowym, cetyryzyna,
- kategorię C – do tej grupy zalicza się leki, które w wyniku testów na zwierzętach wykazały działanie szkodliwe dla rozwijającego się płodu. Do tej grupy zalicza się np. kwas acetylosalicylowy,
- kategorię D – to grupa produktów leczniczych, których spożycie w ciąży niesie za sobą duże ryzyko dla rozwoju płodu, jednak w wyjątkowych sytuacjach, gdy niemożliwe jest zastosowanie innej formy leczenia, ich stosowanie może okazać się niezbędne, aby ratować życie matki. Do tej grupy produktów leczniczych zalicza się produkty, które zawierają kwas walproinowy, fenytoinę, fenobarbital, diazepam, oksazepam,
- kategorię X – jest to grupa produktów leczniczych, których spożycie stanowi realne zagrożenie dla rozwijającego się płodu, co potwierdzają badania prowadzone na zwierzętach. Do tej grupy zalicza się temazepam, triazolam, lefunomid.
Skutki zażycia leków
Zażywanie leków, które są zabronione w ciąży, może skutkować m.in. problemami z prawidłowym rozwojem płodu – problemy z rozwojem kończyn, narządów wewnętrznych, zahamowaniem wzrostu rozwijającego się dziecka, wystąpieniem mutacji u rozwijającego się dziecka, przedwczesnym porodem, poronieniem. Pamiętajmy, że ryzyko wystąpienia szeregu komplikacji dotyka również ciężarnych – skoki ciśnienia, zaburzenia krzepnięcia krwi to tylko niektóre ze skutków zażycia leków nieprzeznaczonych dla ciężarnych.
Choroby przewlekłe a ciąża
W przypadku leczenia na choroby przewlekle to lekarz prowadzący decyduje o formie leczenia i ewentualnej zmianie leków. Nigdy nie zmieniaj sposobu leczenia bez konsultacji ze swoim lekarzem prowadzącym!
Babcine sposoby na przeziębienie
Pamiętajmy, że nawet drobna infekcja czy przeziębienie w czasie ciąży może przeistoczyć się w poważniejsze schorzenie. Czasami już na początku przeziębienia warto wybrać się do lekarza, aby po badaniu określił, czy to, co w naszych oczach wygląda na zwykłe przeziębienie, nie jest groźniejszą infekcją. W ciąży nie zaszkodzi picie mleka z miodem, pice syropu z cebuli czy dodawanie czosnku do potraw. Na rynku pojawia się coraz więcej preparatów bez recepty, które zawierają wyciąg z czosnku, cebuli, owoców malin, które mają wspomóc układ odpornościowy w walce z początkowymi etapami przeziębienia. Pamiętajmy jednak, że nie należy leczyć się na własną rękę, spożywać produktów leczniczych niezalecanych przez lekarza.