Według danych statystycznych endometrioza dotyka od 6 proc. do 10 proc. kobiet w wieku rozrodczym. Pomimo to, że choroba ta staje się coraz bardziej powszechna, większość kobiet nadal pozostaje niezdiagnozowana. Czym jest endometrioza, jakie są jej objawy i jak ją leczyć? Między innymi o tym przeczytasz w poniższym materiale.
Spis treści:
- Endometrioza: co to?
- Endometrioza: objawy
- Endometrioza: objawy psychiczne
- Endometrioza: leczenie
- Endometrioza: leczenie naturalne
- Endometrioza: leki
- Endometrioza a ciąża
Endometrioza: co to?
Endometrioza jest nieuleczalną, ale dającą się opanować chorobą ginekologiczną. To przewlekłe schorzenie występujące w sytuacji, gdy tkanka wyścielająca macicę – endometrium – znajduje się poza jej jamą.
Tkanka endometrium składa się z gruczołu, krwinek i tkanki łącznej. Ta zwykle występuje w macicy, a jej celem jest przygotowanie błony śluzowej macicy do owulacji. Kiedy tkanka rośnie poza macicą, mamy do czynienia z endometriozą. Tkanka zwykle wydalana jest podczas menstruacji, jednak rozwinięta poza macicą, w dowolnym miejscu ciała, nie może tego zrobić. Występowanie może obejmować jajniki, jajowody, cewkę moczową, ale także jelita, nerki i inne narządy.
Endometrioza: objawy
Endometrioza prowadzi do nieprzyjemnych, fizycznych objawów, takich jak ból. Gdy zmiana rośnie, może negatywnie wpływać na funkcje organizmu, m.in. możliwe jest zablokowanie jajowodów.
Inne schorzenia, takie jak choroba zapalna miednicy mniejszej (PID), torbiele jajników czy zespół jelita drażliwego (IBS), mogą wywoływać podobne objawy do tych związanych z tą chorobą. Dlatego istotne jest, by w celu uniknięcia przyszłych potencjalnych komplikacji nie bagatelizować żadnego z objawów i jak najszybciej udać się do specjalisty.
Objawy endometriozy obejmują:
- bolesne skurcze menstruacyjne, nieustępujące po zastosowaniu leków przeciwbólowych,
- długotrwały ból dolnej części pleców i miednicy,
- miesiączki trwające dłużej niż 7 dni,
- obfite krwawienie miesiączkowe wymagające wymiany podpaski lub tamponu co 1 do 2 godzin,
- biegunka, zaparcia i wzdęcia,
- krwawy stolec lub mocz,
- nudności i wymioty,
- ogólne zmęczenie,
- ból podczas stosunku,
- plamienie lub krwawienie między miesiączkami.
Ból jest najczęstszym objawem endometriozy, jednak jego intensywność nie zawsze koreluje z rozległością choroby. Dolegliwości często ustępują, kiedy organizm przestaje wytwarzać estrogen. Jeśli jednak terapia hormonalna jest stosowana w okresie menopauzy, objawy mogą się utrzymywać.
Endometrioza: objawy psychiczne
Objawy fizyczne mogą mieć poważny wpływ na jakość życia kobiety, w tym na jej produktywność, inne aspekty zdrowia fizycznego i psychicznego oraz relacje międzyludzkie.
Typowym objawem endometriozy jest obfite krwawienie miesiączkowe. Krew menstruacyjna zawiera duże ilości żelaza, a osoba, która regularnie traci dużo krwi, jest narażona na wysokie ryzyko wystąpienia anemii. Ten stan powoduje, że kobieta odczuwa ciągłe osłabienie i zmęczenie.
Skutkiem występowania tej choroby bywają problemy związane ze zdrowiem psychicznym, w tym depresja. Problemy zdrowia psychicznego często związane są z ciągłym odczuwanie bólu oraz zmniejszoną odpornością na stres, ale nie tylko. Powodem takiego stanu może być m.in.:
- długi czas oczekiwania na odpowiednią diagnozę,
- zmiana dotychczasowego stylu życia,
- terapia hormonalna,
- nieudane zabiegi i nawroty choroby,
- brak wsparcia,
- niepłodność/ problemy z zajściem w ciążę.
Endometrioza może powodować uczucie wyczerpania emocjonalnego i fizycznego. Rozmowy i spotkania z innymi, a także udzielanie się na forach społecznościowych mogą zapobiegać poczuciu izolacji i dostarczać cennych wskazówek i porad.
Endometrioza: leczenie
Terapia uwarunkowana jest również wiekiem kobiety, a także stopniem zaawansowania choroby. Jeśli badania laboratoryjne oraz obrazowe nie są wystarczające, konieczny jest zabieg laparoskopii i pobranie wycinków.
Leki przeciwbólowe to najbardziej powszechna metoda w walce z tą chorobą. Leczenie hormonalne to kolejny sposób. Może obejmować hormonalną antykoncepcję lub umieszczenie wkładki wewnątrzmacicznej. Pigułki i inne urządzenia zawierające syntetyczny estrogen, progestynę lub jedno i drugie są powszechnym sposobem leczenia objawów tej choroby. Jednak nie są one odpowiednie dla kobiet próbujących zajść w ciążę lub już w niej będących.
Laparoskopia to kolejna metoda stosowana w walce z chorobą. Podczas zabiegu specjalista wprowadza instrument światłowodowy przez małe nacięcia w jamie brzusznej, aby obejrzeć znajdujące się wewnątrz narządy.
Dolegliwości bólowe przy endometriozie, fot. panthermedia
Laparotomia z kolei to poważna operacja na otwartym brzuchu. Zarówno jeden, jak i drugi zabieg mają na celu usunięcie zmian endometrialnych przy zachowaniu nienaruszonej otaczającej zdrowej tkanki. Bywa jednak, że konieczna może okazać się histerektomia.
Niektórzy lekarze zalecają histerektomię lub usunięcie macicy. Jednak nie daje ona gwarancji całkowitego wyleczenia, ponieważ istnieje ryzyko nawrotu objawów.
Endometrioza: leczenie naturalne
Chociaż obecnie nie ma lekarstwa na endometriozę, większość kobiet jest w stanie złagodzić ból związany z objawami domowymi sposobami.
Ciepła kąpiel lub umieszczenie poduszki grzewczej lub termoforu na podbrzuszu może pomóc w rozluźnieniu skurczowych mięśni miednicy, co powinno zmniejszyć ból.
Badanie z 2010 roku wykazało, że masowanie okolicy miednicy, w tym części brzucha, boków i pleców, jest pomocne w zmniejszaniu bólu.
Dodatkowy odpoczynek jest ważny, szczególnie podczas menstruacji. Leżenie na boku z kolanami wciągniętymi w klatkę piersiową może pomóc złagodzić ból lub ucisk w plecach.
Ćwiczenia z kolei mogą pomóc obniżyć poziom estrogenu w organizmie i złagodzić objawy.
Endometrioza: leki
Pacjentce zalecane są dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen lub leki na receptę stosowane w leczeniu bolesnych miesiączek.
W walce z endometriozą stosuje się zarówno hormonalne preparaty antykoncepcyjne (estrogenowo-progestagenowe), progestageny, jak i danazol oraz inhibitory aromatazy. Jednak jest to choroba przewlekła, której leczenie jest długotrwałe, a wszystkie leki pełnią funkcję zmniejszenia dolegliwości bólowych oraz maksymalnego wydłużenia czasu bez objawów.
Endometrioza a ciąża
Niepłodność jest częstym objawem endometriozy. Niektóre kobiety przechodzą ją na pierwszy rzut oka bezobjawowo i dowiadują się o chorobie wtedy, gdy mają trudności z zajściem w ciążę.
Choć endometrioza nie jest chorobą nowotworową, jest źródłem problemów w staraniach o potomstwo. Chora kobieta powinna regularnie się badać, a wszystkie niepokojące objawy zgłaszać do lekarza. Prawidłowo leczona ma realne szanse na urodzenie zdrowego dziecka.
Kobieta, która podejrzewa, że choroba wpływa na jej płodność, powinna porozmawiać z lekarzem o wszystkich możliwościach.
