Menopauza jest szczególnym okresem w życiu kobiety. W organizmie zachodzi wtedy wiele zmian, szczególnie hormonalnych. W okresie tym opieka ginekologa ma szczególne znaczenie.
Premenopauza, czyli okres przed moneopauzą charakteryzuje się obniżeniem czynności hormonalnej jajników i szybkim spadkiem liczby pęcherzyków jajnikowych. Już od 42 roku życia obserwuje się spadek wydzielania hormonów osi somatotropowej, hormonu wzrostu oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu.
Dochodzi też do zahamowania dojrzewania pęcherzyków Graafa, owulacji, spadku czynności ciałka żółtego oraz jego wydolności, co prowadzi do zmniejszenia produkcji progesteronu, zmniejsza się ilość estrogenu i inhibin jajnikowych, następuje wzrost ilości gonadotropin przysadkowych.
Wyróżnia się dwie zasadnicze grupy zaburzeń okresu pre- i perimenopauzalnego:
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
- prawidłowe stężenie hormon folikulatotropowego (FSH) i hormonu luteinizującego (LH) - cykl miesiączkowy skraca się,
- wysokie stężenie FSH i LH (porównywalne ze stężeniem po menopauzie), cykl miesiączkowy wydłuża się,
- wzrost FSH- skrócony cykl miesiączkowy,
- wzrost stężenia LH - cykl miesiączkowy wydłuża się.
Objawy wypadkowe:
- zaburzenia termoregulacji,
- bóle głowy,
- bezsenność,
- uderzenia gorąca i zlewnych potów.
Inne objawy okresu przejścia menopauzalnego:
- zaburzenia funkcjonowania kładu moczowo-płciowego,
- zaburzenia libido,
- zaburzenia sfery psychicznej,
- zaburzenia w tkance łącznej (zmiany skórne, zaburzenia gruczołów potowych),
- zaburzenia metaboliczne,
- otyłość,
- choroby sercowo-naczyniowe,
- nowotwory.
Rolą ginekologa jest zdiagnozowanie chorób nieginekologicznych i skierowanie kobiet do odpowiednich specjalistów.
Sam ginekolog zajmuje się:
- leczeniem nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych kobiet - są one głównym problemem kobiet w okresie menopauzy, krwawienia są nieregularne i obfite, poprzedzają zanik miesiączkowania.
- konsultacjami w sprawie antykoncepcji - płodność kobiet w okresie menopauzy jest niska, jednak nie należy tego problemu lekceważyć, ponieważ ciąża w tym okresie jest niebezpieczna i powoduje wiele problemów medycznych, socjalnych i etycznych.
- konsultacjami terapii hormonalnej, która jest głównym narzędziem opieki menopauzalnej.
Działania ginekologa są bardzo złożone. Obejmują wykonanie wielu badań przesiewowych oraz działań profilaktycznych, promowanie zdrowego stylu życia, współpracę z innymi specjalistami, prowadzenie terapii hormonalnej, która może zmniejszyć dolegliwości okresu menopauzalnego oraz poprawić jakość życia kobiet.
