Spis treści:

1. Przekwitanie (klimakterium)
2. Objawy wypadowe
3. Wskaźnik klimekteryczny wg Kuppermana
4. Zaburzenia gospodarki tłuszczowej i węglowodanowej
5. Objawy zanikowe w okresie postmenopauzalnym

Przekwitanie (klimakterium) 

Przez pojęcie przekwitanie (klimakterium) rozumiemy zmiany somatyczne i psychiczne związane z procesem wygasania czynności jajników. Wg definicji WHO naturalna menopauza to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym przez 12 miesięcy miesiączka już nie występuje oraz nie stwierdza się żadnych patologicznych przyczyn tego stanu. Wiek menopauzy to około 50 lat. Za nieprawidłowy uważa się poniżej 40 i powyżej 60 roku życia. U podłoża przekwitania leżą zmiany morfologiczne w jajnikach.

W okresie postmenopauzy jajnik nie zawiera już pęcherzyków ani komórek ziarnistych. W okresie perimenopauzy pęcherzyki tracą zdolność do osiągnięcia pełnej dojrzałości, co powoduje że ciałko żółte jest niewydolne lub w ogóle nie powstaje.

Główne zmiany hormonalne w perimenopauzie to niedobór progesteronu, postępujący niedobór estrogenów, narastająca hypergonadotropinemia i niedobór inhibin. Typowe jest obniżenie wydzielania progesteronu, które w połączeniu z hyperestrogenizmem prowadzi u części kobiet do rozrostów endometrium i krwawień acyklicznych.

W postmenopauzie rośnie stężenie gonadotropin w surowicy, spada stężenie estradiolu, a dominującym estrogenem staje się estron (w postmenopauzie 20 – 60 pg/ml). Głównym źródłem estronu jest obwodowa konwersja z androstendionu (tkanka tłuszczowa, mięśnie, wątroba, mózg, nerki i nadnercza). Nadmiar estronu może powodować rozrosty endometrium. Uważa się że jego wzrost powyżej 70-75 pg/ml powoduje krwawienie z macicy. Obniża się stężenie androgenów, hormonu wzrostu i kelatoniny. Stężenie SHBG nieznacznie maleje. Następstwem hipoestrogenizmu są objawy ® wypadowe, zanikowe, psychoneurologiczne oraz zwiększenie ilości chorób układu sercowo-naczyniowego oraz wystąpienie osteoporozy. Utrzymują się podwyższone stężenia obu gonadotropin (10 – 15 razy większe niż w okresie rozrodczym).

Objawy wypadowe 

• rozdrażnienie,
• znużenie,
• depresja,
• bóle głowy,
• fale gorąca,
• zaburzenia pamięci,
• przyrost masy ciała,
• zaburzenia snu,
• zlewne poty,
• kołatania serca.

Wskaźnik klimekteryczny wg Kuppermana 

• Uderzenia krwi do głowy -> 4 pkt,
• Pocenie się -> 2 pkt,
• Zaburzenia snu -> 2 pkt,
• Nerwowość -> 2 pkt,
• Przygnębienie (depresja) -> 1 pkt,
• Zawroty głowy -> 1 pkt,
• Osłabienie ogólne -> 1 pkt,
• Bóle stawów -> 1 pkt,
• Bóle głowy ->1 pkt,
• Bicie lub kołatania serca-> 1 pkt,
• Parestezja -> 1 pkt.

Punkty x mnożnik = wskaźnik klimakteryczny

Mnożnik 0 = brak skargi,

Mnożnik 1 = objawy lekkie,

Mnożnik 2 = objawy średnio zaznaczone,

Mnożnik 3 = objawy silnie wyrażone,

Zaburzenia gospodarki tłuszczowej i węglowodanowej 

Na te zmiany wpływa głównie hipoestrogenizm. W menopauzie nastepuje wzrost stężenia cholesterolu całkowitego, wzrost stężenia cholesterolu LDL (działanie miażdżycogenne), wzrost stężenia trójglicerydów oraz niewielki spadek stężenia cholesterolu HDL. Dyslipidemia związana z okresem przekwitania jest czynnikiem ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto okres postmenopauzy zwiększa częstość występowania hiperinsulinemii, insulinooporności komórkowej i cukrzycy typu II.

Objawy zanikowe w okresie postmenopauzalnym 

Przyczyna to niedobór estrogenów i procesy starzenia.

• zmiany zanikowe w pochwie -> zanik błony śluzowej w pochwie (sprzyja zapaleniom oraz dyskomfortowi podczas stosunku). Uczucie suchości, podtrażnienie, pieczenie, świąd, uczucie parcia, obfite żółte objawy, bolesność przy stosunkach. Leczenie -> estrogeny (ogólnie i dopochwowo), leki p/zapalne i środki zwilżające,
• nawracające zapalenia cewki i pęcherza moczowego,
• częstomocz,
• bolesne oddawanie moczu,
• nietrzymanie moczu.