Z przypadłością, jaką jest pojawienie się hemoroidów trakcie ciąży - zmaga się duża liczba kobiet (25% ogółu ciężarnych i 85% kobiet będących w trzecim trymestrze ciąży). Pierwszym objawem informującym o schorzeniu jest m.in. krwawienie oraz dyskomfort w postaci bólu w okolicy odbytu. Chcąc uniknąć tego przykrego schorzenia, istotne jest wdrożenie profilaktyki - odpowiednia dieta i ćwiczenia.
Spis treści:
Główną przyczyną pojawienia się hemoroidów (żył w okolicy odbytu) w trakcie trwania ciąży, jest ciężar dziecka wywierający nacisk na naczynia krwionośne znajdujące się w obrębie miednicy.
Ważne! Hemoroidy pokazują się zazwyczaj w trzecim trymestrze ciąży i mogą powodować dolegliwości również po rozwiązaniu.
Etiologia schorzenia
Mechanizm powstawania choroby hemoroidalnej nie został do końca wyjaśniony. Sądzi się, że jednym z najistotniejszych czynników etiologii przypadłości hemoroidalnej u ciężarnych jest sama ciąża, jak i występujące w trakcie trwania ciąży zaparcia.
Ważne! Szacuje się, że problemy z hemoroidami ma 25 - 35% kobiet w ciąży, z czego w około 85% przypadków guzki krwawnicze (hemoroidy) pojawiają się w trzecim trymestrze ciąży.
Guzki krwawnicze, które umiejscawiają się w górnej części odbytu (także u jego ujścia), powodują wiele dyskomfortowych objawów np.: pieczenie, ból, swędzenie. U niektórych przypadłość objawia się także krwawieniem w trakcie defekacji.
U kobiet w ciąży dolegliwość hemoroidalna to wynik:
- wrodzonej predyspozycji genetycznej
- powiększającej się macicy na jajniki i żyły jamy brzusznej (utrudniony odpływ krwi z miednicy oraz kończyn dolnych)
- nieregularne wypróżnienia oraz częste zaparcia (wpływ hormonów powodujących, że trawienie i wydalanie przebiega wolniej)
- wzrost stężenia progesteronu - hormonu mającego wpływ na stan napięcia żył (zwiększając prawdopodobieństwo ich obrzęku).
Hemoroidy (zwane także guzkami krwawniczymi i żylakami odbytu) są to jamiste poduszki tkankowe usytuowane w dystalnej części odbytnicy, jak i również w kanale odbytu. Przez wzgląd na położenie, wyróżnia się: hemoroidy zewnętrzne oraz hemoroidy wewnętrzne.
Ważne! Żylaki odbytu należą do nieprzyjemnych schorzeń, ale nie stanowią bezpośredniego zagrożenia ani dla przyszłej mamy ani również dla jej dziecka. Mogą jednak wystąpić powikłania w postaci krwawień i zakrzepicy, które są niebezpieczne. Dlatego nie można bagatelizować przypadłości.
Leczenie hemoroidów w ciąży, fot. panthermedia
Profilaktyka, leczenie
Na zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby hemoroidalnej ma wpływ odpowiednia profilaktyka. Do głównych jej elementów należy zadbanie o regularne wypróżnienia (problem z zaparciami pojawia się już w pierwszych miesiącach ciąży). Istotna jest tutaj właściwa dieta bogata w błonnik. Należy wzbogacić swój jadłospis m.in. w: warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, kaszę. Ponadto warto sięgnąć po suszone śliwki i morele. Istotne jest także picie odpowiedniej ilości płynów (2 litry dziennie).
Ważne! Należy zrezygnować z ostrych przypraw oraz niekorzystnych tłuszczy.
Do kolejnych elementów profilaktyki, jaką należy wdrożyć jest:
- unikanie długotrwałego stania i siedzenia
- ćwiczenie mięśni Kegla (nie tylko poprawi to krążenie w okolicach odbytu, ale także wzmocni mięśnie, które go otaczają)
- w trakcie defakacji należy jak najmniej napinać mięśnie odbytu, by nie dopuścić do nadmiernego ucisku odbytnicy
- odpowiednia higiena okolic intymnych (używanie mydła przeznaczonego dla kobiet w ciąży)
W przypadku, gdy pomimo działań profilaktycznych i tak pojawiły się hemoroidy, należy rozpocząć leczenie zachowawcze. W łagodzeniu objawów pomaga:
- maść nagietkowa (nawilża oraz wzmacnia skórę)
- maści z wyciągiem z kasztanowca i rutyny
- okłady z wilgotnej torebki herbaty (liście herbaty mają w sobie kwas taninowy, działający ściągająco i zasklepiający małe ranki)
- przemywanie chorych miejsc naparem z kory dębu
- tabletki homeopatyczne (zwalczają stan zapalny w żyłach, regulują funkcjonowanie układu pokarmowego).
Ponadto zaleca się stosowanie nasiadówek w ciepłej wodzie bądź z preparatami działającymi przeciwzapalnie (m.in. kora dębu, rumianek). Nie ma także przeciwskazań do stosowania doustnych środków, które w swoim składzie mają: suchy wyciąg z ruszczyka kolczastego, hesperydyny oraz kwasu askorbinowego.
Ważne! Zanim rozpocznie się leczenie, wpierw należy skonsultować się z lekarzem internistą, ginekologiem bądź specjalistą proktologiem. Nie wolno leczyć się samemu.
Terapia polega głównie na leczeniu zachowawczym. Wybierając najlepszy sposób leczenia lekarz kieruje się głównie bezpieczeństwem płodu. Farmakologię można rozpocząć dopiero po pierwszym trymestrze ciąży.
Ważne! W przypadku, gdy choroba jest zaawansowana, a leczenie zachowawcze i farmakologiczne nie przyniosło zamierzonego efektu, lekarz może zdecydować o leczeniu instrumentalnym.
Sposobów leczenia jest wiele, do najpopularniejszych należy:
Zabieg skleroterapii - guzek krwawniczy ostrzykiwany jest lekiem, którego zadaniem jest wywołać jego zwłóknienie, tworzy się skrzeplina i dochodzi do obumarcia guzka w skutek odcięcia dopływu krwi.
Krioterapia - żylak usuwany jest poprzez proces zamrożenia za pomocą przyrządu, wykonanego ze specjalnego rodzaju materiału.
Metoda Barrona (opaski uciskowe) - na hemoroidy zakładana jest gumowa opaska blokująca dopływ krwi, w skutek czego następuje obumarcie żylaka.
Koagulacja w podczerwieni żylaków odbytu - do tkanek przykładany jest laser, który wysyła podczerwień bądź promienie ultrafioletowe i w ten sposób niszczy naczynia, doprowadzające krew do hemoroidów.
Zabieg operacyjny - stosowany jest w zaawansowanym stadium choroby i polega na wycięciu guzka krwawniczego.
Ważne! Zabieg koagulacji, metoda Barrona oraz operacja - w przypadku kobiet ciężarnych stosowane są w ostateczności (zaawansowana choroba hemoroidalna).
Podsumowanie
Leczenie guzków krwawniczych u kobiet w ciąży dobiera się do każdej pacjentki w sposób indywidualny, po wcześniejszym wywiadzie lekarskim i przeprowadzeniu badań.
Hemoroidy niewielkich rozmiarów powinny samoistnie zniknąć po porodzie (okres kilku miesięcy). Niestety schorzenie charakteryzuje się tendencją do odradzania się przy kolejnych ciążach.
