Cesarskie cięcie to operacja, która niejednokrotnie ratuje życie zarówno matce, jak i nienarodzonemu jeszcze dziecku. W dzisiejszych czasach jednak coraz częściej nie jest to tylko rozwiązanie ratujące 2 życia, ale świadomy wybór pacjentki, zabieg na żądanie.
Spis treści:
- Brak postępu porodu
- Zagrażająca zamartwica wewnątrzmaciczna płodu
- Odklejenie łożyska i pęknięcie macicy
- Wypadnięcie pępowiny lub części drobnych płodu
- Zagrożenie zdrowia i życia matki
Nie ulega wątpliwości, że poród naturalny jest najwłaściwszym sposobem ukończenia ciąży zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Istnieją jednak przypadki, kiedy cięcie cesarskie to jedyna z możliwych opcji porodu – wskazania mogą być planowane lub nagłe.
Wskazania planowane do cięcia cesarskiego (tak zwane „cięcie elektywne”) to przede wszystkim zalecenia położnicze dotyczące i matki, i dziecka (np. nieprawidłowa implantacja łożyska, wady u płodu uniemożliwiające poród drogami natury), a także wskazania pozapołożnicze (np. kardiologiczne czy okulistyczne). Prośba pacjentki nigdy nie była i nie powinna być wskazaniem do cięcia cesarskiego, a niestety jest to powszechnie spotykane i praktykowane.
Bywa jednak, że pomimo próby porodu drogami i siłami natury konieczne jest przeprowadzenie operacji, bez której życie dziecka, matki lub obojga byłoby zagrożone. To tak zwane wskazania nagłe do cięcia cesarskiego.
Brak postępu porodu
Brak postępu porodu może dotyczyć zarówno pierwszego okresu porodu, jak i drugiego. Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników należy wykonać cięcie cesarskie w przypadku braku rozwierania szyjki macicy przy rozwarciu co najmniej 6 cm przez kolejne 4 godziny, kiedy drugi okres porodu trwa dłużej niż 2 godziny (bądź 3, jeśli zastosowano znieczulenie zewnątrzoponowe) lub w przypadku powtórnej nieudanej indukcji porodu.
Zagrażająca zamartwica wewnątrzmaciczna płodu
Przed porodem rutynowo wykonuje się zapis KTG w celu weryfikacji dobrostanu płodu. Jeśli w zapisie kardiotokograficznym wystąpią jakieś nieprawidłowości, np. deceleracje późne, spadki tętna, tachykardia lub bradykardia, decyzja o operacyjnym ukończeniu ciąży jest natychmiastowa. Istnieje prawdopodobieństwo, że próba porodu naturalnego mogłaby być śmiertelna w skutkach dla płodu.
Zmiana metody porodu, fot. panthermedia
Odklejenie łożyska i pęknięcie macicy
Nieprawidłowy zapis KTG wraz z nagłymi dolegliwościami zgłaszanymi przez rodzącą (często nietypowy ból brzucha), ewentualne krwawienie z dróg rodnych mogą sugerować odklejenie łożyska. Jest to sytuacja trudna do weryfikacji, ale podejrzenie przedwczesnego oddzielania się łożyska to stan nagły w położnictwie – bezwzględne wskazanie do cięcia cesarskiego.
Kolejnym stanem nagłym i bezwzględnym wskazaniem do pilnego cięcia cesarskiego jest pęknięcie macicy. Najczęściej objawia się nagłym ustąpieniem dolegliwości skurczowych i bólowych, krwawieniem i postępującym wstrząsem u rodzącej.
Wypadnięcie pępowiny lub części drobnych płodu
Stwierdzenie przodowania w kanale rodnym sznura pępowinowego to bezpośrednie zagrożenie życia dla płodu. Wstawiająca się w kanał rodny główka, uciskając pępowinę, prowadzi do niedotlenienia dziecka. Postępowaniem koniecznym jest ręczne odpychanie główki płodu w kanale rodnym, dopóki nie zostanie przeprowadzone cięcie cesarskie.
Jeśli zaś w kanale rodnym stwierdzi się rączkę lub nóżkę płodu, prawdopodobieństwo porodu drogami i siłami natury jest niemal niemożliwe. Taka sytuacja to również moment na odejście od próby porodu naturalnego i pilne przeprowadzenie porodu operacyjnego.
Zagrożenie zdrowia i życia matki
Do nagłego zatrzymania krążenia może dojść z różnych przyczyn. Ważne, aby natychmiast podjąć działania resuscytacyjne. Już w piątej minucie trwania RKO powinno być rozpoczęte cesarskie cięcie – im szybsze wydobycie płodu, tym większe szanse na przeżycie noworodka. Zabieg ten powinno się wykonać, nawet jeśli nie ma oznak życia płodu przy użyciu minimalnych zasad aseptyki i narzędzi.
