Nadmierne owłosienie w miejscach typowych dla mężczyzn nazywa się
hirsutyzmem. W większości przypadków jest on objawem nadmiaru hormonów typu męskiego. Może jednak występować w przypadku zwiększonej wrażliwości receptorów androgenowych lub być wynikiem zwiększenia aktywności enzymu przekształcającego testosteron do jego pochodnej (DHT) w brodawkach skórnych.
Przyczyną hirsutyzmu mogą być:
zespół policystycznych jajników (
PCOS, przerost kory nadnerczy, zespół Cushinga, guzy produkujące androgeny, hiperprolaktynemia,
ciąża). W przypadku braku uchwytnej przyczyny hirsutyzm nazywa się idiopatycznym.
Nadmiernemu owłosieniu często towarzyszą zmiany łojotokowe skóry, trądzik, łysienie androgenowe. Możliwe jest także współistnienie
zaburzeń miesiączkowania, przerostu łechtaczki i obniżenia barwy głosu.
Diagnostyka polega na zebraniu dokładnego wywiadu (występowanie rodzinne, czas powstania zmian), badaniu lekarskim oraz analizach laboratoryjnych. Oznacza się stężenia wolnego i całkowitego testosteronu, androstendionu i DHEA-S, wyklucza ciążę i zaburzenia funkcji tarczycy. Czasami potrzebne jest poszerzenie panelu badań o prolaktynę i badania w kierunku zespołu Cushinga. Przy nagłym pojawieniu się hirsutyzmu należy także wykonać badania obrazowe w celu wykluczenia obecności guzów produkujących androgeny.
W około 80% przypadków przyczyną nadmiaru męskich hormonów jest zespół policystycznych jajników. Hirsutyzmowi mogą wtedy towarzyszyć rzadki skąpe
miesiączki, lub całkowity brak miesiączkowania, trądzik, łysienie androgenowe, nieprawidłowy obraz jajników w badaniu ultrasonograficznym a także zaburzenia metaboliczne: otyłość, insulinooporność, zaburzenia lipidowe.
W zależności od przyczyny możliwe są różne sposoby leczenia tego stanu: dwuskładnikowe
tabletki antykoncepcyjne, leki antyandrogenowe, czy w przypadku guzów – postępowanie operacyjne.
Najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u endokrynologa i rozpoczęcie diagnostyki